De nieuwe vzw “Buda Kunstencentrum” is in feite al opgericht op 27 oktober 2004.
De neerlegging van de akte dateert van 29 oktober. Achter de schermen (beter: voetlichten) was men al vóór de zomer van 2004 bezig met de constructie van deze nieuwe subsidiekraan.
En nu begint er pas zenuwachtigheid op te treden in de gelederen. Niet bij de Kortrijkzaan hoor (weet van toeten of blazen) maar wel bij de profs. De culturele bobo’s .

Wat er met de bestaande vzw Buda van Kurt Van Belleghem c.s. gaat gebeuren is naar buiten uit onbekend. (Kijk. Persoonlijk denk ik dat die gasten zich zullen redden. Net als voetballers in de transferperiode.)
Blijft die VZW intussen “zijn ding doen”? En met “GOESTING”? Onder een andere naam? Zullen die twee Vriendelijke ZW’s een strijd op leven en dood aangaan om het schatteneiland aan de Leie te veroveren? Wat bijvoorbeeld met het zgn. residentiebeleid van kunstenaars aldaar?

Deze watcher althans wordt hierover niet de minste uitkijkpost gegund.
(Een vroegere afspraak met de topleiding is zoals verwacht nooit doorgegaan.)
Men laat ergens wel doorsijpelen dat de oude vzw zich eerder met nieuwe vormen van post-artistieke opleiding zou bezig houden. Buiten het schoolse, academische systeem.
Dat zou een goede zaak kunnen zijn, mits het bijhouden van ietwat nauwkeurige aanwezigheidslijsten. En beheersing van de kosten. Die artiesten hebben nooit materiaal genoeg, jong. Video’s, vent !

Even een positief voorstel in verband met die post-opleiding.
De klas dient alleszins de eerstvolgende PLASA-beurs in Londen of elders te bezoeken.
Georganiseerd door de “Professional Lighting and Sound Association”.
Honderden nieuwe dingen zijn daar telkens aangeboden: helix 255M, chroma-Q colour block
DB4 nu), LED fixture, smart color scrolles, magnum 1500 (dat is een smoke machine net als de live T26), retardant charisma velour, boutique bobbles, vesa tube, heavy duty pulleys, enz., enz.
Zelfs een “plean voice evacuation system” en een “diming sensation”voor wanneer het te druk wordt op het eiland.

Verder.
In elk geval ziet het er naar uit dat de fundamentele doelstelling van beide kunstenaarskolonies dezelfde is.
BudaBIS formuleert die zo: “De vereniging heeft tot doel een kunstencentrum uit te bouwen dat focust op artistiek onderzoek, creatie en presentatie. De vereniging stelt de kunstenaar centraal (dus niet het publiek, of “de mens” – NvdR) en ondersteunt, produceert en/of presenteert alle mogelijke vormen van hedendaagse kunst.”
En nu komt het onheil van eertijds weer opdagen.
Om welke kunstenaars gaat het?
Citaat uit de akte: “De werking geeft de voorkeur aan kunstenaars die zichzelf en hun parcours blijven bevragen.”
Dat taaltje dus. Hetzelfde kunstenarees als dat van het oorspronkelijke Buda-genootschap.
Wat zou Wim Delvoye uitgerekend van Wervik zoal denken als hij zichzelf bevraagt? (Ik zag hem – ja, niet hijzelf natuurlijk- ooit een keer met een machine, puur plagiaat, in NewYork. Wat hebben we hier nu voor parcours?) Of om even grensoverschrijdend buiten de regio te gaan: Picasso? Nu even grof: wat die man heeft “geschetst”, jong! In alle mogelijke residenties. En vrouwen bevraagd !

We willen nu niet ambetant socio-cultureel filosofisch doen, maar zou het niet beter zijn dat in deze moderne (zoals altijd: steeds veranderende) samenleving kunstenaars nu een keer zichzelf en hun parcours door hun eigenste externe publieke slachtoffers laten bevragen?
WE ZIJN NIET DOM HOOR. SLECHTS DE HELFT VAN MENSEN HEEFT EEN I.Q. VAN MINDER DAN HONDERD.

BudaBIS is een fusie van drie bestaande vzw’s: Limelight, Dans in Kortrijk en Beeldenstorm.
“Beeldenstorm” is een strikt private vzw van de burgemeester. Niettegenstaande enige subsidies van de stad en wat immateriële bijstand van ambtenaren en ook van de oude vzw Buda is die storm nooit opgestoken. (Men wou bijvoorbeeld festivals organiseren.)
“Dans in Kortrijk”, dat is van Koen en Roos.
“Limelight” kennen we al vanuit een stukje hieronder op de weblog.

De drie vzw’s zetten hun eigen artistieke activiteiten stop eind dit jaar, maar worden pas definitief ontbonden en vereffend na 1 juli 2006. Werk aan de winkel voor de revisors-commissarissen. Want ook de schulden worden in één pot nat gegooid.
Ze zetten hun activeiten stop? Eind dit jaar? En dan? Moeten we dan allemaal thuis blijven?
Voor hoelang? Niet akkoord hoor.
(Is de begroting al aangepast?)

De mandaten van de Raad van Bestuur van BudaBIS zijn al ingevuld.
Voorzitter is Franky Devos, opgevist uit Anno’02.
Artistiek leider is Koen Kwanten van Dans in Kortrijk, woonachtig in Leuven en aldaar en elders ook activiteiten uitoefenend.
Puur zakelijk leider is dit keer: Joost Fonteyne van Limelight.
Beide “leiders” zijn nu al zeker van hun functie tot eind 2009. Zelf beslist, na zelfevaluatie.

Bestuurders zijn o.m. Bart Carron (altijd goed om aan overheidsgeld te geraken) en Karel Debaere (van Leiedal, ook beslagen in het betere subsidiewerk).
Er zijn nog drie externe adviseurs voorzien.
Maar, let nu even weer op: géén commissaris !

Voor de samenstelling van de Algemene Vergadering is men al een tijdje aan het zoeken naar de juiste acolieten. (Nu al maken veel leden van Limelight geen schijn van kans meer.)
Huidige personeelsleden moeten nergens voor vrezen. Zij worden door de nieuwe vzw overgenomen “met behoud van voorwaarden”.

De zetel gaat niet naar het kunstenaarsnest op het eiland maar blijft gevestigd in de Jan Persynstraat. Zal iedereen daar nog binnen kunnen?

Belangrijk.
“Happy New Ears” kan nu nog niet meedoen aan “het verhaal”. Als deze organisatie daar nu al een rol zou in willen vervullen verliest zij niet minder dan 100.000 euro subsidies omdat ze momenteel in een ander goudenregenstelsel van de hogere overheid is gevat. En als de organisatie happy wil blijven in dàt lucratieve stelsel is de overkomst naar BudaBIS pas voorzien voor eind 2009. (In de praktijk zal “Happy New Ears” ongetwijfeld wel deelnemen aan de podiumactiviteiten op Buda. Geen paniek. “Muziekcentrum” aan het Conservatoriumplein of niet, de vzw komt gegarandeerd ook naar het eiland.)

Tot slot.
Het nieuwe Kunstencentrum wil ook een beschermcomité van academici, industriëlen, beleidsmensen, enz., oprichten.
Mag ik daar ook bij zijn? Ik voldoe aan meerdere voorwaarden. Uitgezonderd die van kapitaalkrachtige. Kan trouwens geen balansen lezen.

Maar er is nu toch al een begroting met een licht overschot.
Er is een totaal van inkomsten voorzien van ca. 1,6 miljoen euro. Men verwacht via de partij “Spirit” (Agalev of Groen! is nu totaal uit de running, ook in Kortrijk) een toelage van de Vlaamse Gemeenschap van zeker 1,1 miljoen. (Dit bedrag is van dezelfde orde als wat het “Kaaitheater” en “de Vooruit” kunnen inpalmen.)
De loonkost zou zowat 590.000 euro bedragen. (Zonder de Gesco-bijdragen?)

Alhoewel u ons zelden zal zien met een T-shirt van “Limelight”, kan ik over deze cultuurtempel geen onvertogen woord over de lippen krijgen.
Je mag er niet aan denken dat je (met al dat verkeer!) voor het zien van een kwaliteitsfilm telkens opnieuw Gentwaarts moet. Voor de stierlijk vervelende toneelspelen die in het huis aan de Persijnstraat wel een keer mogen op de planken komen is er toch een oplossing:
je gaat gewoon kalm (laat je niet intimideren) helemaal achteraan in de zaal zitten om aldus onopgemerkt te kunnen wegvluchten, richting bar. Niet van de trap vallen!
Troost kun je ook altijd vinden in de terecht grensoverschrijdende wereldberoemde copieuze recepties achteraf. Op dat gebied staat Kortrijk op de kaart, elders.

Kunsthuizen zoals Buda, Antigone, de Schouwburg e.d., en ook Limelight brengen op hun website NOOIT enig informatief nieuws over wat er “backstage” gebeurt.
Met “backstage” bedoelen we hier al datgene wat op beleidsmatig en administratief gebied zoal wordt bedacht en al of niet uitgevoerd. Of bedisseld.
Op die culturele VZW-websites lees je bijvoorbeeld nooit enige beleidsnota. Of een meerjarenplan. Verslagen van bestuursvergaderingen ontbreken volledig. Er zijn geen balansen, begrotingen of rekeningen te bespeuren. Kunst !
Nochtans krijgen al die Kortrijkse culturele VZW’s veel gemeenschapsgeld waarover men verantwoording zou kunnen afleggen aan de belastingbetaler.
Ze leven er gewoon van. Terecht begint men hier en daar het woord “cultuurindustrie” in de mond te nemen.
Op de website van Limelight krijgt men in de rubriek PRO (professioneel) bij de termen
“infrastructuur, producties, techniek” enkel dit te lezen: “momenteel geen items in deze categorie“.
Er is zelfs geen item in de rubriek “persberichten”.
Op het publieke “prikbord” is er ook niet de minste toespeling te vinden over het gevoerde beleid.
(Even oppassen: op internet kan men ook een blijkbaar niet echt officiële en verouderde site van Limelight vinden onder http://users.pandora.be/newszine.
Die zou dus best kunnen verdwijnen.)

We moeten het weer allemaal zelf uitzoeken. Het is altijd hetzelfde.
Hoeveel gemeenschapsgeld verwacht Limelight voor het boekjaar juli 2004 tot juni 2005 ?
Er is een stadsubsidie voorzien van 6.000 plus 2.500 euro. (Volgens mij klopt dat niet. Het College besloot in november vorig jaar nog tot een toelage van 12.142 euro voor elk van de zeven professionele Kortrijkse podiumkunstenorganisaties.)
Van de provincie krijgt men zowat 20.000 euro. Van de LOTTO van VDLA. verwacht men een prijs van 7.500 euro.
Er zou ook een tussenkomst zijn vanuit het “buitenland” (nog E.G. genoemd) van 8.700 euro.
Het grootste deel van de inkomsten bestaat evenwel uit een toelage van de Vlaamse Gemeenschap: 377.419 euro.
Met de “investeringsubsidies” (?) erbij geeft dit een totaal van 426.278 euro aan betoelaging.
Daarnaast zijn er ook nog GESCO-subsidies voor het personeel: 127.687 euro.

Er zijn natuurlijk nog andere inkomsten waarvoor dan de individuele cultuurconsument in de Persijnstraat of de Pentascoop graag opdraait.
Verwachte kaartverkoop (2004-2005) voor de films bijvoorbeeld: 148.000 . De opbrengst van de kaartverkoop podium-kunst is evenwel eerder gering: 12.000 euro. In de foyer is er een omzet van zowat 24.000 euro. Cultuurminnende Kortrijkzanen ! Dat kan beter !

Aan de uitgavenzijde zijn er huurkosten voor allerlei lokalen ten bedrage van zowat 48.000 euro.
Volgens de Limelight-site zijn er momenteel 11 medewerkers, poetsvrouw inbegrepen.
Allerhande bezoldigingen en personeelskosten (ca. 320.000 euro) zijn hiervoor nodig.
Aan reis- en verblijfkosten zal men 9.000 euro besteden. In vergelijking met hetzelfde soort kosten voor “Citizen First” (internetopleiding voor de Kortrijkzanen) absoluut te verwaarlozen.

Maar het is goed hoor.
Er is een positief bedrijfsresulaat (2004-2005) voorzien van ca. 64.000 euro. De “kosten” belopen namelijk ca. 745.000 euro en de “inkomsten” ca. 809.000 euro.

Hoe zit het met de schulden? Er zijn leningen bij Dexia, Interbrew, Barco voor zowat 3,2 miljoen. Handelsschulden voor 1,6 miljoen. RSZ moet nog zowat een miljoen.
Totaal 5,8 miljoen BEF. Dit zijn allemaal prognoses voor midden dit jaar.

Maar het gecumuleerd verlies is opvallend gedaald.
Er was een explosief hoogtepunt in 2001: 10,4 miljoen BEF. Nu nog slechts 1,8 miljoen.
Op de duur begin je hier weer bij al het gebrek aan schatbewaarders te twijfelen of het wel om BEF gaat. JAWEL ! JAWEL !
Wel, dan is dat doenbaar. Daarvoor kan iedereen gaan.
Zeker als de plannen voor een nieuwe VZW BUDA BIS (samen met Beeldenstorm en Dans in Kortrijk) leesbaar blijven en alleszins als de subsidieaanvragen daarrond gaan lukken.
Van de Vlaamse Gemeenschap alleen al verwacht men dan namelijk een toelage van 1.140.000 euro. Het is nu aan Bertje om zijn ding te doen. Hij moet zich wel door de juiste Kortrijkse lobbyisten van Kortrijk laten omringen. Met onze burgemeester c.s. en Spirit aan de zijde moet dit lukken.
Maar over die plannen later meer, in het kader van onze onderzoeksjournalistieke berichtgeving.

Een voetnoot.
Het bestuur van vzw Buda houdt er niet van dat dit soort gegevens naar buiten komt.
(Soms mag je als lid van de Algemene Vergadering geen papieren mee naar huis nemen.)
Diezelfde mensen zijn er zéker wel voorstander van dat toplonen van bedrijfsleiders gepubliceerd worden en dat politici hun al of niet bezoldigde mandaten (en beroepen en ambten) moeten kenbaar maken in het Staatsblad. Bijvoorbeeld een mandaat bij Limelight zelf.
Politici dienen tevens een vermogensaangifte te doen bij het Rekenhof.
En nogmaals. Het is de verdomde plicht van VZW’s die drijven op overheidsgeld – en daarzonder niet eens zouden bestaan – om hun boeken open te gooien voor de burgers die wel degelijk bereid zijn om met hun belastinggeld tegelijk veel zin en onzin te betalen. De meeste mensen zijn goed.

De burgemeester houdt niet erg veel van debat (heisa) rondom het Kunsteneiland en/of zijn eigenste privé-vzw “Beeldenstorm”. Dat bleek al in een gemeenteraad van april 2004 toen hij zéér ongaarne antwoord gaf op een aantal concrete vragen vanuit de oppositie.
Vragen die natuurlijk ook leven binnen de meerderheid maar aldaar taboe zijn verklaard.

In burgemeesters opinie is de VZW Buda immers een private VZW waarvan hij – citaat- “niet de hoeder is“. Niettemin heeft de burgemeester nu in de laatste gemeenteraad van 10 januari 2005 laten uitschijnen dat hij een publiek debat, bijvoorbeeld in de gemeenteraad, niet ongenegen is.
Als het van hem afhangt wil hij zelfs ook nog een boekje opendoen over “de vereffening” (iets anders dan impact) van Anno’02. Dat siert hem, dat hij toch nog al die miserie op zijn hals wil halen.
Aan te raden is wel om onze burgervader daar op tijd en stond aan te herinneren. (Van een beloofd debat over het taxi-beleid is ook nog niets in huis gekomen.) En vermeden moet worden dat heel de zaak wordt ondergesneeuwd, bijvoorbeeld door het debat te laten voeren in een zogenaamde “Verenigde Raad”. Die is namelijk niet publiek toegankelijk.

Op gevaar af te worden uitgescholden voor cultuurbarbaar volgen hierna (slechts) enkele punten die in het toekomstige debat ter sprake kunnen komen.
Financiering (van de werking)
De huidige VZW- Buda (opgericht in juli 2003) is geen gemeentelijke VZW. Puur juridisch bekeken is dit ook zo.
Vraag is waarom die vzw dan geregeld ter sprake komt in het College. Zelfs aldaar wordt “geëvalueerd”. (Verslagen daarover worden wel niet genotuleerd.)
Vraag is van welke immateriële steun het Kunsteneiland vanwege de stad geniet of heeft genoten. Bijvoorbeeld onder de vorm van onrechtstreekse bijstand vanwege ambtenaren.
Vraag is van welke materiële steun Buda geniet. Stoelen en tafels bijvoorbeeld.
Vraag is hoeveel financiële steun de stad reeds heeft verleend aan de vzw Buda. Alweer rechtstreeks of onrechtstreeks.
Want die VZW kost geld hoor ! De reële kasbehoeften per maand bedroegen vorig jaar zowat 50.000 euro ! Vijftigduizend euro. Dat is twee miljoen BEF. Per maand!
De burgemeester blijft nu beweren dat Buda volledig door Europees geld wordt gefinancierd.
(Tiens. Niks van de provincie? Niks van de Vlaamse Gemeenschap?)
Dat moet eenvoudig te bewijzen zijn door enige relevante documenten daaromtrent te tonen.
In elk geval kunnen we hier alvast de meest recente bizarre geldstroom vanuit de stad zelf vermelden.
(De ons bekende financieringen en pre-financieringen uit het verleden blijven hier nu even achterwege, anders hebben we nooit gedaan. Schat die maar op minstens 300.000 euro.)
Laatstleden dus, op 5 oktober 2004, heeft het College aan zeven Kortrijkse professionele organisaties uit de podiumsector (waaronder Limelight, Dans in Kortrijk, Happy New Ears) elk 12.142 euro geschonken. Wel te verstaan met de uitdrukkelijke vraag om die toelage door te storten naar de vzw Buda. Samen maakt dit 84.994 euro uit.

Beheersovereenkomst
Het stadsbestuur was van plan om een beheersovereenkomst op te maken met de vzw.
Die zou bijv. betrekking hebben op het gebruik van een heel aantal gebouwen zoals de Pentascoop, de Tacktoren, de Holvoettoren, de Paardenstallen. Waar blijft die (globale) overeenkomst?
En intussen: betaalt de vzw wel huur voor zijn kantoren?

PPS
Ja, hoe zit het daar nu eigenlijk mee? Men had daar veel van verwacht.
Overigens, kan PPS wel met een vzw die zelf al privaat is??

Naar een nieuwe vzw Buda (bis)?
Er komt een nieuwe vzw. Waarschijnlijk bestaat die al virtueel.
Wat is de reden van de oprichting van die nieuwe vzw? Impliceert dit een wending in het hele project en het beleid? Wordt het een gemeentelijke vzw? Wat met de bestaande vzw?

Ach ja, we kunnen zo doorgaan met vragen en zagen.
Luister eens.
Laat ons de gilde der cultuurbarbaren verlaten.
Het Buda-“verhaal” (zo wordt dit in het jargon genoemd) is als een waarlijk bevlogen sprookje heel goed te verdedigen.
Maar nu wel toevallig NIET in onze – in essentie – toch een beetje kleine, gezellige, volkse stad.
Iets als Turnhout bijvoorbeeld. Of Hasselt. Men moet daar niet beschaamd over zijn.
Voor zo’n project is er alhier ter stede geen draagvlak.

Ook prof. Laermans schreef het al in zijn voorstudie, weliswaar voorzichtig : “Momenteel lijkt het lokale draagvlak voor het moeilijker creatiewerk nogal beperkt.” En: “Kortrijk bezit alvast binnen de diverse kunstsectoren ternauwernood een kernpubliek dat als prikkelende klankkast kan fungeren. Dat maakt de stad niet bijster interessant voor kunstenaars.”
En dat moet allemaal niet meer bewezen worden. Zie het vroegere experiment “Kanaal”, zie ‘Anno’02, zie de Tacktoren. Zie de povere opkomst bij Buda-activiteiten in de Paardenstallen.
Prof. Laermans meent dat het eiland-project een “pull-factor” kan zijn voor Kortrijk. Maar er is geeneens een deur om aan te trekken.

Tenslotte nog dit. Met de vele miljoenen euro die in het project dreigen op te gaan
(de vernieuwing van de Pentascoop alleen al zal drie miljoen euro kosten) kon men op cultureel vlak andere dingen doen. “Zijn ding doen.”
Bijvoorbeeld inzake – zeer belangrijk! – educatie, erfgoed, bibliotheken en musea, sociaal-artistieke projecten en amateurkunsten, programmaverbreding, prijzenpolitiek, promotievoering, culturele centra, animatie.
Dit alles dicht bij de mensen.
Maar ja, het is moeilijk bescheiden te blijven.

P.S.
De website www.budavzw.be ligt al geruime tijd stil.