Voor de tweede maal heeft Stad aan Leiedal beloofd dat men voor bepaalde opdrachten (plannen, studies, enz.) exclusief beroep zal doen op de intercommunale. De gemeenteraadsleden hadden daarbij in de zitting van 12 november laatstleden alweer geen enkele bedenking. Weten ze veel, onze verkozenen. Wie wij kiezen en in onze naam dan alles in de gaten hebben. Onbegrijpelijk, zeker vanuit liberale zijde bekeken.
Maar we leggen het toch even uit.

Leiedal is wat men nu noemt een intergemeentelijke samenwerkingsvorm voor streekontwikkeling die de gedaante heeft aangenomen van een “dienstverlenende vereniging”. De vereniging telt 12 gemeentelijke vennoten.
In 2003 is gewezen schepen en voorzitter Frans Destoop op een lumineus idee gekomen om zijn Leiedal aan werk te helpen.
De 12 gemeenten verbonden er zich ieder afzonderlijk toe om voor opdrachten voor diensten in welbepaalde “werkgebieden (zoals bedrijventerreinen, woonbeleid, stedenbouw, mobiliteit, milieu, ICT) aan de vereniging Leiedal een zogenaamde exclusieve dienstverlening toe te kennen.
Die dienstverlening wordt ook ‘wederzijds’ genoemd want Leiedal verbindt er zich op zijn beurt ook toe om voor deze welbepaalde diensten voor geen andere gemeentebesturen te werken dan diegene die haar exclusiviteit verlenen.

Men kan zich daar vragen bij stellen.
Kortrijk wil bijvoorbeeld de haalbaarheid onderzoeken voor de ontwikkeling van nieuwe bedrijventerreinen. Of een gemeentelijk woonplan opstellen. Een RUP opmaken. Een Europees project ontwikkelen.
Wel, ieder normaal bestuurder zou zich vooreerst de vraag stellen of ons leger van ambtenaren een en ander niet zelf aankan.
En als blijkt dat niettegenstaande alle personeelsvorming niemand bekwaam wordt geacht om die taak uit tevoeren (of daar de tijd niet voor heeft) kan men dan overgaan tot uitbesteding van de overheidsopdracht. Met toepassing van de wet op de overheidsopdrachten. Dat wil zeggen: met toepassing van het voor overheden heilig principe van de mededinging. Ieder studiebureau mag een offerte doen, en de beste wint, of de goedkoopste.

Wel, hier in de regio gaat dat voor bepaalde werkdomeinen helemaal zo niet.
De gemeenten van de vereniging hebben aan Leiedal toegezegd dat ze geen aanbestedingen of offertes zullen uitschrijven voor diensten uit werkgebieden zoals bedrijventerreinen, woonbeleid, stedenbouw, mobiliteit, publieke ruimte, milieu, landschap, recreatie, e-government, Europese samenwerking.
Het is me nogal wat. In vergelijking met vroeger is de lijst van mogelijke keuze-onderwerpen zelfs uitgebreid. Bijvoorbeeld met ’trage wegen’. Haalbaar- en inrichtingstudies. Grensoverschrijdend groen.

Komisch goed bestuur

U kunt dat waarschijnlijk allemaal niet geloven.
En u vraagt zich waarschijnlijk af waarom er geen enkel studiebureau uit de streek protesteert tegen die monoliepositie van Leiedal.
Dat komt zo.
In zeer veel gevallen besteedt Leidal zelf de gekregen opdrachten uit ! (Natuurlijk na opstrijken van een deel van de gedane kosten.)
We kunnen hierbij een nieuw begrip invoeren: komisch goed bestuur.
Studiebureaus die in aanmerking komen voor die opdrachten hoeden er zich wel voor om het grappig systeem van exclusieve dienstverlening aan te vechten. Het is voor hen zelden goed om in de clinch te gaan met openbare besturen.

Maar nu moet u absoluut nog iets weten.
Gemeenten betalen bij deze werkwijze waarbij Leiedal zogezegd de dienstverlening uitoefent geen BTW !
Daar zit een vernuftige juridische redenering achter. Leiedal beschouwt zichzelf bij de dienstverlening als “een verlengstuk van de opdrachtgevende gemeente”.
Ge moet er maar opkomen. Leiedal is eigenlijk een soort gemeentebestuur. (Ja, in de feiten is het wel zo…)

Ik heb vier jaar geleden een keer aan de minister van Financiën Reynders gevraagd of hij akkoord ging met deze visie.
Hij zou het probleem van die BTW-regeling bestuderen. Sindsdien niets meer van gehoord. Een juffrouw uit zijn kabinet zei naderhand nog telefonisch dat het wel om iets ingewikkelds ging.

Wat zou een raadslid een keer kunnen doen?
Het stadsbestuur laten uitrekenen in hoeverre de gunstige BTW-regeling Stad een financieel voordeel biedt.
Wat als zou blijken dat de kosten die Leiedal aanrekent voor zijn doorgeefopdracht niet opwegen tegen het feit dat er geen BTW wordt aangerekend ?

P.S.
Nog niet gevonden of het systeem van de exclusieve dienstverlening nog elders in het Vlaamse land wordt toegepast, en misschien ook nog met andere ‘intercommunales’ dan deze voor streekontwikkeling.
Kunnen onze plaatselijke Vlaamse volksvertegenwoordigers-raadsleden Caron en Decaluwé niet éne keer die vraag stellen ?