Stadswachten nooit verwarren met pakmadams, buurtwerkers, lijnhelpers, zwaantjes, straathoekwerkers, hulpagenten, fietsende agenten, burgeragenten, raster- en centrummanagers, fox’en, of straatcamera’s en honden. BIN. Wijkagenten.
’t Is allemaal voor onze veiligheid, dat wel.

Nu eerst vertellen wat de paarse dames niet mogen doen. (Soms doen zij het ook niet.)

Zij (het zijn allemaal vrouwen?) mogen niet samen lopen tateren over koetjes en kalfjes en naar étalages kijken. Want dan merken ze dat verstopt rioolputje geeneens op. Ze mogen ook niet bang weglopen als je ze net iets wil vragen, of als er een kleine calamiteit dreigt. Zij mogen in ’t kortrijks dan toch een praatje slaan met onze andersgekleurde medemensen.
Zij mogen enkel lopen op voor het publiek toegankelijke plaatsen die tot het openbaar domein behoren. Dus: verkeerswegen (tot en met inbegrip van bermen), openbare ruimtes zoals parken, pleinen en openbare parkings.
Zij mogen enkel werken in rechtstreekse opdracht van de gemeentelijke overheid en voeren geen taken uit voor andere opdrachtgevers. Je mag ze dus geen dienst vragen, in de trant van: haal eens dat papiertje of die stadskrant voor mij op.
Zij kunnen niet ingezet bij andere dan door de gemeente georganiseerde evenementen.
Zij kunnen niet ingezet voor taken op private, niet publiek toegankelijke plaatsen.
Evenmin op alle andere plaatsen, beheerd door andere dan de gemeentelijke overheid. Bijvoorbeeld: een ziekenhuis, de parking van een warenhuis. Want dan begint dat te lijken op een bewakingsopdracht en dat is enkel voor bewakingsfirma’s weggelegd.
Er dient duidelijk te worden gesteld dat stadswachten geen politionele bevoegdheid hebben, noch bevoegdheden in het kader van de private veiligheid.
Zij mogen op geen enkele wijze ingezet voor het uitvoeren van een gemeentelijke tax- of retributiereglementering. Dat wil zeggen: het vaststellen van omstandigheden waarbij een retributie of belasting toepasbaar lijkt. MET DE NIEUWE WET OVER DE “GEMEENSCHAPSWACHTEN” ZAL DIT VERANDEREN.

Wat mogen ze dan wel?

Curieus is dat omtrent de taken van stadswachten de teksten op de websites van de RVA, van de federale regering (belgium.be), van het parlement of in ministeriële circulaires nogal eens verschillen van elkaar. Zo mogen ze de ene keer “klusjes opknappen”, en in andere teksten dan weer niet. In Oostende mogen ze zelfs hondenpoepzakjes uitreiken. Of ze mogen toezicht houden in “wijken”, terwijl elders dan sprake is van “sociale wijken”, of “hoogbouwwijken”, of “vervallen wijken” of “gebouwengroepen”. Volgens de RVA mogen ze optreden IN openbaar vervoer, en in andere teksten enkel in of op de omgeving van openbaar vervoer.

Wij houden het bij de circulaire van 19 maart 2003 met de specifieke richtlijnen voor Stadswachten met Activa-statuut (Staatsblad van 4 april 2003) plus het antwoord van de minister op een schriftelijke vraag van kamerlid Marleen Govaerts, gesteld op 23 november 2006 en beantwoordt door de minister van Binnenlandse Zaken op 16 maart 2007 (Bulletin van 19.03.2007).

Het gaat officieel om volgende taken:

1. De aanwezigheid en het toezicht bij de uitgang van de scholen.
2. De aanwezigheid en het toezicht in de omgeving van en in sociale woonwijken. NIET HET MILJOENENKWARTIER. NIET IN BELLEGEMBOS. NIET OP DE DAM.
3. De aanwezigheid en het toezicht op en in de omgeving van het openbaar vervoer. (Haltes, stations.)
4. Het verhogen van het veiligheidsgevoel door te waken over de gemeentelijke infrastructuur, in te staan voor preventiecampagnes, het sensibiliseren van de bevolking. Ze mogen bijvoorbeeld zeggen aan ons : doe eens uw broek of uw handtas dicht. Sluit uw wagen. Uw hemd puilt uit. Zet beter uw fiets daar en laat die graveren. Niet in de bomen klimmen.
5. De aanpak in verband met de bescherming van het milieu. Hou op met uw BBC! Dennenverbranding.

Heel belangrijk is nog dat stadswachtinnen een rapport mogen opstellen over inbreuken die uitsluitend beteugeld worden met gemeentelijke administratieve sancties. Bijvoorbeeld: geluidsoverlast.
MAAR. Bij ons in Kortrijk kan dat nog niet!
Want in onze stad zijn er nog geen gemeentelijke administratieve sancties (GAS) voorzien. Een jurist van Stad is daarover al sinds juni 2005 aan het studeren. In april vorig jaar werd beslist om in de schoot van Leiedal nog wel een werkgroep op te richten ter voorbereiding van een uniforme regeling voor een politieverordening op het niveau van het gerechtelijk arrondissement. Dus niet enkel voor onze politiezone VLAS. Die werkgroep is al 11 keer samen gekomen. Geld dat dat kost. En het is allemaal eenvoudig. Gewoon afkijken wat elders gebeurt. De conferentie van burgemeesters (waar men nooit een verslag van ziet of hoort in de gemeenteraad) hoopt op 11 mei aanstaande met een definitieve tekst naar buiten te komen.

Op de komende gemeenteraad van 16 april wordt het veiligheids- en preventieplan 2007-2010 besproken. Schepen Jean de Bethune is daar nu verantwoordelijk voor. Hij huist nog altijd in Marke – voelt zich daar veilig – en niemand weet of hij nu al wel zijn emails leest.
Vandaar dat we langs deze weg nog enkele vragen zullen stellen met betrekking tot de stadswachten.