Het antwoord is overtuigend ja !
En daarom is het altijd zo ontroerend om te zien met wat voor kinderlijke argeloosheid (en geestdrift) mensen zich kandidaat stellen bij gemeenteraadsverkiezingen.
Zes jaar geleden waren er dat alhier te Kortrijk 225 (op 9 lijsten) en naar ruwe schatting mag men aannemen dat enkel de 21 anciens min of meer wisten wat verkozenen te wachten staat.Je kunt als verkozen gemeenteraadslid natuurlijk ook niks doen.
Gewoon naar de maandelijkse Raad komen, met nauwelijks geopende papieren. En aldaar op uw labtop persoonlijk werk verrichten. Een krant lezen. Papieren vliegertjes plooien. Snateren met uw buurvrouw. En in de maandelijkse commissievergaderingen stomverbaasd zitten luisteren naar wat een ambtenaar of schepen nu weer weet te vertellen. Begrepen of niet, dan hebt u per zitting toch al 167 euro binnengerijfd. Let wel: bruto!
De bedrijfsvoorheffing kan geweldig oplopen, tot bijv. 37,35 procent boven een bepaalde schijf. Zeker als u daarbij nog wat bezoldigde nevenmandaten kon in de wacht slepen. Bij een intercommunale, of een autonoom gemeentebedrijf, of een huisvestingsmaatschappij. Curieus: uit de officiële papieren van bijv. Leiedal, Gaselwest, het Stadsontwikkelingsbedrijf, enz., is niet te achterhalen hoeveel de presentiegelden in dit soort instellingen bedragen. Vraag er als kersvers lid eens naar in uw eerstkomende gemeenteraad. U wordt onmiddellijk beroemd.
Soms bent u als Kortrijks raadslid ook lid van de Politieraad van VLAS. Daar is ook een zitpenning aan verbonden, maar gelukkig komt die Politieraad niet zo vaak bijeen.
Samengevat: in een gunstig geval is het goed mogelijk dat u per maand als niet-cumulerend raadslid aan wettelijke vergaderingen alleen minimaal – maar wel bruto – 495 euro ontvangt.
Hoeveel mag u zonder “toesteken” spenderen aan uw verkiezingscampagne?
Stel dat u zes jaar gewoon raadslid blijft en per jaar deelneemt aan 20 bezoldigde vergaderingen met een gemiddelde van 167 euro per vergadering, dan hebt u tijdens uw mandaat ca. 20.000 euro bruto verdiend.

Hebt u dan geen onkosten?
Dat hangt ervan af. Gaat u vaak op café? Daar ontmoet u dan altijd wel iemand die met een of ander tombolalotje leurt of u een lidkaart wil aansmeren.
Als u geen boeken koopt over gemeentebeleid, gemeentefinanciën, milieu, enz., en u niet abonneert op diverse kranten, dan komt u er goedkoop vanaf. Maar hier past een goede tip: declareer uw onkosten bij uw partij. Want dat kan! Iedere fractie in de gemeenteraad krijgt namelijk van Stad per raadslid jaarlijks 125 euro. Dat komt u toe! Dat dient niet om eventjes met uw collega’s te gaan tafelen. Dat geld dient volgens een ministerieel schrijven voor de reële en bewijsbare kosten rondom uw (studie)werk rechtstreeks gerelateerd aan uw mandaat. U gaat bijv. een cursus volgen over gemeentefinanciën.

Goed. Het hoeft geen betoog dat u zich als kandidaat-raadslid en goede civil servant geenszins bekommert om wat u kunt verdienen met “aan politiek doen”.
Laat ons daarom een keer een doordeweekse werkdag van een gemeenteraadslid overlopen.
U start naar gewoonte de dag dan met het lezen van de weblog “kortrijkwatcher” om te zien of er iets nieuws op staat. Iets dat u voor de rest van de dag politiek-maatschappelijk getinte kopzorgen baart. Iets waarover u wel eens een tussenkomst (voorstel, vraag) in de Raad kunt voorbereiden.

Er zijn nog veel websites die u dagelijks kunt raadplegen. Die van de Stad natuurlijk. Plus die van andere gemeentelijke instellingen (OCMW, VLAS, SOK) of raden (Jeugdraad) of gemeentelijke VZW’s (Bruisende Stad). Weblogs van collega’s raadsleden (Philippe De Coene, Bart Caron, Marc Lemaitre). Websites van uw eigen en andere partijen. De DRK met de bijhorende persberichten uit de regio.
Een absoluut onmisbare website is die van de VVSG. Onvoorstelbaar wat u daar allemaal te weten komt! De VVSG geeft ook tweewekelijks een ongemeen belangrijk tijdschrift uit: “Lokaal”. Lezen!

Overdag hebt u ook de lokale nieuwsberichten op Radio 2 beluisterd. Voor het slapen gaan kijkt u nog even naar WTV. Je weet nooit. Zo nu en dan is er ook een brandloze dag en dus tijd voor een politiek item.
Inmiddels hebt u alreeds de regionale bladzijden van vier kranten gefileerd. Maar hier past een verwittiging. Beschouw die persartikels hoogstens als een secundaire bron. Baseer u daar absoluut niet op om een persoonlijk dossier over een of andere materie samen te stellen. Dat is een echte beginnersfout. Altijd eerst de bevoegde ambtenaar of schepen raadplegen als u in de reguliere pers iets leest dat u intrigeert! Altijd de stadsdossiers zelf gaan lezen. Niet denken dat u dat niet mag doen. Kortrijk is een transparante stad en er is een wet op de openbaarheid van bestuur.

Laat het ons hierbij houden: een gemiddeld raadslid spendeert dagdagelijks toch wel twee à drie uur aan het volgen van de pers, de audio-visuele media en het raadplegen van internet en het lezen van een boek (over politiek!), een wet of een decreet, en het weekblad “Trends”.
Er zijn ook websites die u niet noodzakelijk dagelijks hoeft te raadplegen, maar dan toch wekelijks.
Groot probleem is als u zich na veel wikken en wegen voor zowat alle gemeentelijke beleidsdomeinen interesseert. Ruimtelijke ordening, financiën, politie, milieu, sociaal beleid, mobiliteit, cultuurpolitiek, jeugdbeleid, enz. Over al deze thema’s afzonderlijk bestaan er op internet talloze en leerrijke websites.
U kan met de lectuur ervan gemakkelijk een weekend vullen. Maar dan moet u wel weerstaan aan de vele jubilees, openingen, feesten en recepties waarbij u bent uitgenodigd. Dezer dagen bijvoorbeeld kunt u zich concreet gaan vertonen op o.a. Kortrijk Strand(t), de Lange Munte, de Week van het Ontwerpen, Kooigem Kermis, de kinderboerderij Van Clé, de voettocht van de Vlasstreek, het wijkfeest van Overleie, het tuinfeest van De Branding, boterhammen op het Plein.

Dit alles is noodzakelijk om uw netwerk te onderhouden van mensen die u kunnen informeren, adviseren en ondersteunen.
Dat is Les 2 voor de kandidaat-raadsleden op de website van de VVSG. Je netwerk heeft je geholpen om verkozen te worden. Maar ook als je eenmaal verkozen bent, blijft dat netwerk belangrijk. Een goede netwerker praat met veel mensen en luistert goed. Hij noteert de contactgegevens van gesprekpartners en doet er vooral iets mee. Daar kan ook veel tijd aan besteed worden. DIENSTBETOON! Stel dat er u iemand een speelterrein in zijn buurt heeft aangepraat en dat je daar eventjes snel werk wil van maken. Reken maar dat er tussen de goedkeuring van de gemeenteraad en de opening van dat speelplein ruim één jaar kan verlopen. En als u in de oppositie zit komt het er wellicht nooit van. (Alweer een goede raad: hoed u voor klagers en zagers. Het is niet altijd waar wat ze vertellen! Verificatie van de klachtmelding alvorens op te treden is een absolute vereiste.)

U bent nu al dagelijks uren aan het werk, en we hadden het nog niet eens over de gemeenteraad.
Hilde Crevits, nu schepen van Torhout, vertelt op www.vvsg.be :
“De gemeenteraad, dat was erger dan een examen. Pa na een jaar kwam ik tot rust. Ik besefte dat ik niet dommer of minder bekwaam was dan andere politici.”
Bij “zware” gemeenteraden krijgt u méér dan vier kg papieren ter inzage, gewoon thuis bezorgd in een grote witte linnen zak. En dan bent u nog geeneens de dossiers op het stadhuis zelf gaan inzien. Dat zijn diverse stapels (gewoonlijk vier) van soms een halve meter hoog. U kunt die al tien dagen vóór de maandelijkse gemeenteraad gaan bekijken. Ook op zaterdag kunt u daar zonder veel moeite een halve dag aan wijden. Soms is het nodig of raadzaam om meerdere malen terug naar het stadhuis te trekken, want er is altijd wel iets dat u vergat te noteren of pas achteraf beter is gaan begrijpen.
Qua gemeenteraadswerk zijn de maanden mei en december meestal heel zwaar. Rekeningen, begrotingen en begrotingswijzigingen, jaarverslagen, beleidsdocumenten. Die maanden mag men gerust vergelijken met een blokperiode aan de universiteit. In december (kerst- en nieuwjaar!) kan u af te rekenen hebben met twee gemeenteraden én een thematische Raad. Uw gezinsleven kan eraan kapot gaan.

Zo’n gemeenteraad duurt meestal toch méér dan drie uur. Het hangt een beetje van het weer af. En van de vraag of u zich gedurende tien dagen goed hebt voorbereid. Indien dit het geval is kunt u er tamelijk gerust van uitgaan dat er wel tien en meer agendapunten zijn waar u iets degelijks weet over te vertellen.

Had u geen zin om vervelende dossiers te bestuderen dan kunt u dat maskeren door een schriftelijke vraag te stellen of met het indienen van een voorstel. De voorbereiding daarvan kan u ook wel een week kosten. En had u zelfs dààr geen zin in, dan is er nog de mogeljkheid om op te vallen door een mondelinge actualiteitsvraag. Die kunt u nog vlug even tijdens de gemeenteraad zelf bedenken in de koffiezaal.
Na de gemeenteraad laat u zich dan door de collega’s uitgebreid feliciteren in de Raadskelder onder het stadhuis. Partner verwittigen, want zo’n informele raad kan uitlopen tot na middernacht.
De meeste partijen houden ter voorbereiding van de gemeenteraad wel maandelijks een zogenaamde fractievergadering. De duur daarvan is onbepaald, maar het grootste deel van zo’n bijeenkomst bestaat uit een gezellige babbel achteraf.

Zo nu en dan is er wat men noemt een “Verenigde Raadscommissie”.
Dat is een thematische gemeenteraad, zonder stemmingen (en ook zonder publiek). Kan lang duren! Gaat soms gepaard met lichtbeelden. Meestal weinig aanwezigen en altijd dezelfden. Aangezien deze pseudo-gemeenteraad meestal gekoppeld is aan een andere zitting van dezelfde dag is er geen presentiegeld voorzien en is het absenteïsme groot. Reken na verloop van één jaar uit de bestuursperiode maximaal op een 20-tal aanwezigen. En het zijn waarlijk altijd dezelfden die afwezig zijn.

Als raadslid bent u ook lid van een raadscommissie. Er zijn er vier. Ze komen maandelijks bijeen, ongeveer een week vóór de gemeenteraad. Duren evenwel meestal geen half uur, want vele raadsleden hebben op dat ogenblik nog geen “memorie van toelichting” gelezen of kennen de agendapunten nog niet helemaal. Wie hard wil werken maakt zich lid van de eerste, wie daarentegen binnen de vier minuten met 167 euro op zak weer naar huis wil laat zich lid maken van de vierde commissie.

Momenteel zijn er geen tien raadsleden die dit doen, maar als u echt niet wil doorgaan voor een patjepeeër, dan leest u wel de wekelijkse notulen van het College. Gemiddelde duur van deze lectuur is toch algauw twee uur. Maar daarmee weet u waarlijk wat er op til is. Van de hoed en de rand.
Dan bent u wel een uitstekend raadslid, maar nog geen stemmentrekker.
Hoe meer u achter uw bureau en PC zit, hoe minder kiezers dit weten. In de politicologie spreekt men hierbij van “de wet van Juul Coussens”.
In verloren uurtjes kunt u nog technische vragen stellen voor het “Bulletin van Vragen en Antwoorden”. Een probleem is dat u daarna nog iets moet doen met het antwoord.

Zo.
Nu moet u nog al uw papieren rangschikken. Dat klasseren is geen karwei van een cent.
Voor ieder onderwerp (in de zin van thema) moet u zich een doos aanschaffen. Wie zomaar de documenten per gemeenteraad opstapelt is reddeloos verloren. Dan vind je niets meer terug als dat nodig is en verlies je onnoemlijk veel tijd. (De zoekmachine op de Kortrijkse website brengt je geen stap vooruit.)

Tot op 2 januari 2007. Niet vergeten: dat is uw eerste gemeenteraad. Dan legt u de eed af: “Ik zweer de verplichtingen van mijn mandaat trouw na te komen.”
U kunt wel in november en december 2006 al eens komen kijken hoe de anciens het al of niet doen. Neem politiek verlof. Daar hebt u recht op. Het aantal dagen verschilt naarmate je in de prvé-sector of bij de overheid werkt. Zie uw “Gemeentelijk Zakboekje” dat u zich nu reeds als kandidaat hebt aangeschaft.