Kortrijkzanen ouder dan 16 jaar kunnen deze week nog gaan stemmen over de vraag of men maandelijks een zondagse autovrije “binnenstad” wil.
Hier is al geponeerd dat de uitslag van deze vraagstelling absoluut niet representatief kan zijn. De populatie is niet homogeen genoeg. Men onderscheidt geen subgroepen die de uitslag kunnen determineren. Een weging is onmogelijk zodat men niet kan achterhalen of er een onder- of oververtegenwoordiging is van bepaalde bevolkingscategorieën. Dit maakt heel het gedoe zinloos. Stel u maar even voor dat uit een weging van de statistische gegevens blijkt dat de subpopulatie ‘centrumbewoners’ zelf tegen een autovrije ‘binnenstad’ is…Dan staat het stadsbestuur – en meer speciaal schepen Axel Weydts – helemaal voor schut.

Maar erger nog is dat het zogenaamde “referendum” ONGELDIG is.
Daar wordt door het stadsbestuur over gezwegen. Of men beseft het niet eens.
Maar laat het ons eerst even hebben over die term “referendum”.
Juridisch bekeken bestaat dit woord of begrip niet eens op gemeentelijk (of provinciaal) vlak.
In besluiten van de Vlaamse regering in dit verband is enkel en alleen sprake van mogelijke “volksraadplegingen”. En die verlopen ongeveer zoals een gemeenteraadsverkiezing, met heel de santeboetiek van oproepingsbrieven en stembureaus, enz. Een omslachtig en duur gedoe dat Kortrijk zich niet jaarlijks kan veroorloven. Laat ons dus maar weer gewoon het woord “bevraging” hanteren.

Maar waarom zou bijv. het Hoog Gerechtshof in Zwitserland (het land van de ‘directe democratie’) dit zogenaamd referendum binnen de kortste keren ONGELDIG verklaren?
Om twee fundamentele redenen.

1. De vraagstelling die voorligt is pertinent onjuist en misleidend.
Men vraagt aan de deelnemers of men akkoord gaat dat de binnenstad één vaste zondag per maand autovrij wordt. Als men het in Kortrijk heeft over ‘de binnenstad’ bedoelt men normaliter alles wat binnen de kleine ring (de R36) ligt.
Maar wat blijkt uit de toelichting die de Kortrijkzanen per brief hebben gekregen? Het gaat in werkelijkheid alleen om de zgn. fietszone zoals die is ingevoerd op 28 juni 2019. Uit het bijgaande plannetje blijkt dat de zone zowat lijkt op wat men wel eens aanduidt als ‘winkel- en wandelgebied’.
De juiste vraagstelling had dus zo moeten luiden: “Ben je akkoord dat de fietsenzone in de Kortrijkse binnenstad één vaste zondag per maand autovrij wordt?”

2. Een belangrijk onderdeel van de toelichting die de Kortrijkzanen in de bus kregen is plotseling gewijzigd en de bewoners zijn daar (per brief) niet officieel van op de hoogte gebracht.
In die toelichting die overigens nogal laat verspreid werd (tussen 7 en 10 oktober) stond te lezen dat de ondergrondse parkeergarages toegankelijk blijven, met uitzondering van de parking Schouwburg omdat die in de fietszone ligt.
Dat gegeven is dus plotseling (wanneer?) tijdens de campagne gewijzigd en zoals gezegd werden de mogelijke deelnemers aan de bevraging daarvan niet op de hoogte gebracht. Op de website van stad is de brief aan de bewoners nog altijd niet gecorrigeerd. Deze wijziging is in die mate van belang dat het stemgedrag van de deelnemers afhangt van het feit of men al of niet op de hoogte was van deze belangrijke verandering.
Men kan zich bijv. voorstellen dat bezoekers van de schouwburg een neen-stem hebben uitgebracht omdat ze op dat moment nog niet wisten dat de parking schouwburg wél toegankelijk zou zijn voor wagens.
Het Hoog Gerechtshof van Zwitserland heeft om gelijkaardige reden (onjuiste toelichting) al referenda ongeldig verklaard.

P.S.
Voor het zogenaamde Kortrijkse referendum stelt er zich een probleem.
Bij welke instantie kan men bezwaar indienen, en wie kan of moet de bevraging dan ongeldig verklaren?
– De Raad van Verkiezingsbetwistingen kan er zich niet mee bemoeien want het gaat niet om een verkiezing.
– De Adviescommissie voor Volksraadplegingen ook al niet, want het gaat niet om een volksraadpleging.
De gouverneur misschien?
Of de Kortrijkse ombudsman?
Me dunkt kan een gemeenteraadslid een voorstel indienen tot ongeldigverklaring. Maar dit zal verworpen worden door de bestaande meerderheid…(Tenzij de neen-stemmen het halen?? Dat zou nogal potsierlijk zijn.)