Over zitpenningen en fusies bij sociale huisvestingsmaatschappijen

In een vorig stuk zagen we dat de lokale pers voor wat commotie zorgde aangaande het stijgende bedrag van de zitpenningen die uitbetaald worden aan bestuursleden van sociale huisvestingsmaatschappijen (SHM’s).
Beetje commotie om niets. Laat, een half jaar na datum, en zonder enige context of toelichting.
Beter ware geweest dat volksvertegenwoordiger Tom Dehaene – het kieken – vorig jaar al aan de pers had geïnformeerd hoeveel de directeurs van die maatschappijen verdienen. (Of zijn vader, Jean-Luc.) Klokkenluider!
Ons raadslid Carl Decaluwé daarentegen heeft het m.b.t. directeurs zeer recent even aangedurfd om iets aan te kaarten over de gefusioneerde Antwerpse SHM’s. Zoals altijd: over iets van problemen van elders, en van bijna zeker een andere partijpolitieke benoeming. Straks meer daarover. Alweer en altijd opnieuw met een positief voorstel.

De zogezegd markante stijging van het totale uitgekeerde bedrag aan presentiegelden dient gerelativeerd.
We zagen dat SHM’s in onze regio soms niet eens penningen uitbetalen. Of heel weinig in verhouding tot het aantal bestuursleden. De Zuid-West-Vlaamse Huisvestingsmaatschappij betaalt sinds kort nog geen 3000 euro per jaar uit en telt nu toch 15 bestuurders. Gemeenteraadsleden krijgen alleszins meer presentiegeld.

Eigenlijk moet men het totale jaarlijks bedrag van de zitpenningen delen door het aantal bestuurders en het aantal zittingen. En vooral relateren aan de omvang van het patrimonium, het maatschappelijk kapitaal en het werkgebied van de SHM. De pers doet dit niet. (Het is wel veel werk.)

Feit blijft dat er indrukwekkend veel bestuurders zijn. Meestal méér dan het aantal personeelsleden. Bij de cvba “Zuid-West-Vlaanderen” telt men 15 bestuurders en 7 medewerkers. Bij “Eigen Haard is Goud waard”: 14 tegenover 4. Bij “Goedkope Woning” is er een evenwicht: 10 tegenover 10 beroepskrachten.

Hoe komt dat?
Nogal eens worden bestuursleden benoemd omdat zij als kandidaat op gemeentelijsten politiek gebuisd zijn. Of er moet iemand beloond worden omdat hij geen schepen kon worden. Of hard heeft gemiliteerd voor de partij. Of men aast op een postje bij een SHM om aan electoraal cliëntelisme te kunnen doen. (Lieven Lybeer!) Vaak hebben die bestuurders dan totaal geen affiniteit met de woningsector en weten ze in het geheel niets af van allerhande reglementering terzake sociale huisvesting. Hebben van hun leven ooit een sociale woning gezien. Zijn als de dood om in een sociale wijk te gaan wonen om aan een vorm van “mix” te doen. Willen naast hun deur bijna geen enkel zigeunerpark (Jean de Bethune).
Veel belangrijker dan de hoogte van de zitpenningen is dan ook de vraag naar de professionaliteit en betrokkenheid van bestuurders.

In de sociale huisvestingssector dienen zich andere, veel gewichtiger problemen aan dan de verloningen voor bestuurders.
De financiële toestand van de SHM’s. De wachtlijsten. Tekort aan dynamisme. Betaalbare woningen. De versnippering van maatschappijen en de overlappingen.

Op het grondgebied van Kortrijk zijn er vijf huisvestingsmaatschappijen aan het werk. In Kuurne en in Avelgem: twee. Enzovoort. We hebben het dan nog niet over het SOK. Het OCMW. Stad zelf. Het BID dat de sociale verdringing zal tegengaan.
Zo nu en dan (uiterst weinig) komt die versnippering van werkgebieden of specifieke taken (kopen? verhuren? lenen? erfpacht?) aan bod in de gemeenteraad. Eén kenner van de sector – raadslid Marc Lemaitre (SP.A) – pleit dan voor een fusie-operatie. En alhoewel ook de burgemeester zo nu en dan laat blijken dat er alleszins meer samenwerking moet komen, gebeurt er niets. Het gaat om de postjes. Au fond: de directeurs en de voorzitters en onder-voorzitters.

In 2006 zijn er in Vlaanderen slechts vier fusies afgerond. Bijvoorbeeld in Oostende. In 2007 was er een operatie in Veurne. En nog in dat jaar is er een grootscheepse fusie opgestart in Antwerpen waarbij het gaat om 18.000 woongelegenheden. Stel u voor. Carl als zaakvoerder.

Bij die gelegenheid is volksvertegenwoordiger Carl Decaluwé (CD&V) pas op 6 maart laatstleden tussengekomen in het Vlaams parlement. Met een interpellatie “over de samenwerking en de fusies tussen de sociale huisvestingsmaatsschappijen”.
Iedereen dus benieuwd wat ons raadslid en specialist in de materie daarover had te vertellen. Of hij nu al of niet voorstander is van fusionering. Of van een personele unie??

Maar wat bleek? Tot eenieders stomme verbazing (niet in het minst van minister Marino Keulen) had onze volksvertegenwoordiger het daar helemaal niet over.
Via de “tamtam” (openbaarheid van bestuur) was hij iets te weten gekomen over de aan de gang zijnde fusie in Antwerpen. Niet over de voor- of nadelen van zo’n schaalvergroting en de kansen op succes. Dat was het minste van zijn zorgen. Grote zorg was de verloning van de directeur. “Men moet mij maar eens uitleggen waarom de toekomstige directeur van de huisvestingsmaatschappij van Antwerpen de wedde zal ontvangen van een secretaris-generaal van de Vlaamse Gemeenschap.” Ja, dat moest men maar een keer uitleggen aan onze Carl ! Met zijn vijf bezoldigde mandaten. Niet van de minste.

Wel, het Kortrijks raadslid kan nu een keer in onze gemeenteraad vragen hoeveel de directeurs van onze regionale huisvestingsmaatschappijen verdienen. Het milieu waarin hij kind van den huize is. Of zij ook nog genieten van andere vormen van vergoedingen, in natura bijvoorbeeld. (Want toen Carl nog een ‘snotneus’ was heeft hij dat een keer – twintig jaar geleden – aangekaart bij de toenmalige Nationale Maatschappij voor de Huisvesting. Het gebruik van wagens. De problematiek van groepsverzekeringen. Weddes en bevorderingen. Boel jongens! Carl werd op het huismatje geroepen en heeft sindsdien een schone loopbaan opgebouwd.)
Stelt zijn politieke vader Marc Olivier het beroepshalve nog altijd goed, bij de Zuidwestvlaamse?

Meteen kan Carl de grond van de kwestie behandelen.
Is er ook bij ons een sanering nodig van het landschap? Minder SHM’s, geheel nieuwe verdeling van het territorium en van de taken? Meer doorgedreven samenwerking? Minder bestuursleden?
En als het tot een grote fusie zou komen: mag de directeur dan geen centje meer verdienen? En mogen de zitpenningen dan ook verhogen?

Positief voorstel

Carl, leg eens een voorstel ter tafel. U kunt dat.
Zoek medestanders in de gemeenteraad: Bart Caron (Spirit)en Q (VLD).
Het moet niet altijd over sport gaan. Kom eens met iets in foto in de perse. Over dat waar de mensen mee bezig zijn.
Op zeker moment zei u in het parlement dat u niets hebt tegen de fusie in Antwerpen. Wat met die vijf SHM’s in Kortrijk?
Pleit maar eens alhier voor meer transparantie. SHM’s hebben nauwelijks een website. Benoemingen en ontslagen staan niet in het Staatsblad. Verslagen van Algemene Vergaderingen? Jaarrekeningen? Kapitaalsverhogingen? Jaarverslagen?
Afgevaardigden (bestuurders) uit de gemeenteraad brengen nooit verslag uit van hun werkzaamheden. Krijgen geen opdrachten van onze Raad (dat zijn wij). Ze gaan daar gewoon naartoe, of niet. Beetje eten. Of niet.

Ter info
SHM’s zijn redelijk autonoom. (Er komt wel een nieuw toezichtsbesluit.)
Maar Stad heeft als aandeelhouder toch ook wat te vertellen?
Ziehier de deelnemingen van Stad, met tussen haakjes wat er nog te storten valt. Toestand van 2006.
Goedkope Woning: 19.335 euro (14.501 euro)
Zuid-West-Vlaamse: 18.587 (9.570)
Eigen Haard: 371 (278)
De Leie: 2.082 (1.561)
Eigen Haard is Goud Waard: 8.527 (6.395)