Op de volgende gemeenteraad van maandag 11 februari zullen raadsleden zichzelf een deontologische code opleggen. Zo zijn ze wel, nu het al een jaar bij decreet is verplicht.
Benieuwd of er zich raadsleden zullen onthouden of tegenstemmen. Dinge daar, het raadslid P.J van Heule, die het zich veroorloofde om te proberen tegen een gunstprijs op onwettige wijze een pastorie te kopen. Of het Vlaams Belang? In Boom en Stabroek bijvoorbeeld hebben raadsleden van die partij het ooit klaargespeeld om de code niet te ondertekenen.

Voor we het vergeten. Zouden we in die code niet uitdrukkelijk vermelden dat de geformuleerde rechten en plichten ook slaan op burgemeester en schepenen? Zodat Stefaan Bral tenminste ook weet waaraan zich te houden. (Mag persoonlijk geen belastingen meer gaan innen.) Bral was overigens weer afwezig bij de bespreking van de code in het Schepencollege.

In de code staan een paar nieuwigheden waar men even kan mee lachen. Ja toch? Ze hebben ook weinig of gewoon niets te maken met deontologie.
Ziehier:
* Een gemeenteraadslid informeert zich zo goed mogelijk.
Dat betekent: kortrijkwatcher lezen. En het tijdschrift “Lokaal”. En de begrotingsdocumenten. Zelfs de memorie van toelichting bij de gemeenteraadsbeslissingen. Geen verkeerde papieren bijhebben. De dossiers weten liggen. Collegebesluiten lezen. Werk genoeg.
* Een gemeenteraadslid ijvert voor een echt debat vóór de eigenlijke beslissing. Wat is dat nu weer voor iets?
Dus: burgemeester-voorzitter van de Raad mag raadslid Eric Flo niet meer onderbreken of het woord ontnemen.
* Een gemeenteraadslid verwacht voldoende tijd voor het doornemen van documenten en het voorbereiden van de gemeenteraadsbeslissingen.
Dat klinkt voor outsiders misschien eigenaardig. Maar ja, het gebeurt wel een keer dat raadsleden nogal laat hoogte krijgen van de begroting of een begrotingswijziging. Bijvoorbeeld. Dat gaat dan over honderden bladzijden. (Maar voor sommigen mogen alle documenten gerust de dag zelf van de zitting aankomen. Dan weten ze tenminste dat er die dag raadszitting is.) Voor wanneer komt er een Intranet ten gerieve van de raadsleden? Documenten komen dan aan tegen lichtsnelheid.
* Een gemeenteraadslid ijvert voor een milieubewust stadsbestuur.
Wie heeft er dat nu weer uitgevonden !? Is dat nu ethiek of moraal? Of ijverzucht? Een Kortrijks gemeenteraadslid ijvert voortaan voor een milieubewust stadsbestuur. Waarom komt dat niet in de nationale pers? Waarom houden groene raadsleden hun schriftelijke vragen of voorstellen niet wat korter? Al dat verspild papier van bomen.
* Een gemeenteraadslid verwacht op de gestelde vragen een volwaardig antwoord van het schepencollege en stadsmedewerkers.
Deze bepaling is rechtstreeks bedoeld voor schepen Alain Cnudde. Die de gewoonte heeft om te zeggen dat de vraag te technisch is voor een gemeenteraadszitting. (En in de ’technische’ raadscommissie dan zegt dat hij het zal opzoeken.) Zeker ook bedoeld voor ambtenaren die vaak laattijdig antwoorden op schriftelijke vragen in het Bulletin. En ik ken een schepen die niet eens zijn emails leest.

Niettegenstaande de code “bewust kort” is gehouden staat er in de rubriek “relatie met de burger” in twee artikels ongeveer hetzelfde. Over het opvangen van ‘signalen’ van de burger.
En dat is ook maar raar. Gemeenteraadsleden worden gevraagd om actief mee te werken aan de organisatie van een Verenigde Raadscommissie om een inventaris te maken van veel gesignaleerde klachten, opmerkingen en suggesties van de burgers. Ja zeg. Voor wanneer een onafhankelijke ombudsdienst?

Er staat veel te weinig in de code !
Bewust kort gehouden? Zeg maar: heel onbewust van mogelijkheden. Onbewust van onkunde. Moet kunnen.
Die van stad Leuven telt 6 bladzijden en 33 artikels. Gent: 8 bladzijden en 34 artikels. Bijna identiek dezelfde teksten. Veelal ook overgenomen in andere gemeenten.

Wat zouden we nog zoal kunnen toevoegen aan onze code?
Eerst iets om te lachen. De Stadskrant meldt voortaan iedere maand welke mandatarissen en ambtenaren in het kader van de uitoefening van hun ambt op reis zijn geweest. Met de kostprijs en het doel van de uitstap. Nog om te lachen. Wie de code overtreedt krijgt een publieke blaam. In de Raad, en als het om een ernstig feit gaat ook in de Stadskrant. Denk vooral niet dat er zich hier in Kortrijk nooit ernstige feiten hebben afgespeeld ! Een raadslid verkocht een keer examenvragen. Een andere: een job. Nog een andere kwam steevast strontzat naar de zitting.

Bon.
Hierna enkele noodzakelijke aanvullingen. We hebben ze niet zelf uitgevonden. Ze komen ondermeer van de VVSG.

De code is desgevallend ook van toepassing op ambtenaren, kabinetsmedewerkers, OCMW-raadsleden, mandatarissen door de gemeenteraad aangewezen.
Elke vorm van dienstverlening, informatiebemiddeling of doorverwijzing gebeurt zonder enige materiële of financiële tegenprestatie en mag geen enkele vorm van cliëntelisme inhouden. Geen partijlidkaarten aansmeren.
Bespoedigingstussenkomsten (om een procedure te versnellen) zijn niet toegestaan.
En begunstigingstussenkomsten (voorspraak) ook niet.
De dossierbehandelend ambtenaar neemt alle tussenkomsten van mandatarissen op in het dossier. Van welke aard ook.
Schijndienstbetoon mag niet. (Hierbij wekt de mandataris de indruk dat hij heeft gezorgd voor de goede afloop van een dossier.)
Ongevraagd dienstbetoon mag ook niet.
Mandatarissen vermelden in hun verkiezingspropaganda geen melding van diensten die zij desgevallend voor de betrokkenen hebben verricht.

In de Gentse deontologische code staat iets bijzonders.
Het is mandatarissen verboden om in het kader van hun mandaat deel te nemen aan door bedrijven gefinancierde reizen of verblijven.
Ook dit is hier al een keer geschied: iemand van het College die vakantie nam in het buitenverblijf van een plaatselijk bedrijfsleider. Geen namen.
En wat met dure geschenken? En waarom staat er in onze code niets over het gebruik van Visa-kaarten?

Voorts zou het goed zijn dat bepaalde cumulaties worden verboden. Schepenen of burgemeesters zouden geen voorzitter mogen zijn van een intercommunale. Dat was in het verleden ook al het geval met bijv. Leiedal.

Nog een absoluut noodzakelijk amendement bij de voorgelegde code.

De fractieleiders verbinden er zich toe om de subsidies van Stad die partijen krijgen voor hun werking uitsluitend te besteden aan politiek werk. Boeken, vorming, etc.
Twee.
De raadsleden verbinden er zich toe om te bewijzen dat ze een computer hebben en een abonnement op tinternet. Anders verliezen zij hun toelage van 500 euro per jaar.

Men zou voor een keer het Vlaams Belang kunnen gelijk geven als de fractie de voorgelegde code verwerpt.
Talloze artikels horen eerder in een huishoudelijk reglement van de Raad. En tegelijk ontbreken heelwat bepalingen.
TERUG NAAR AF.

UPDATE
In de raadscommissie van vorige dinsdag 5 februari is de code besproken. Veel kritiek was er niet, maar dat kan nog komen in de volgende gemeenteraad.
Niemand heeft opgemerkt dat meer dan de helft van de artikels thuishoren in een huishoudelijk reglement. Men vroeg om een aantal verduidelijkingen. Bijvoorbeeld over wat het betekent dat een raadslid zich moet houden aan het beroepsgeheim. Nog nooit ergens in een code voor raadsleden zo’n bepaling gelezen. Raadslid zijn is toch geen beroep? En de openbaarheid van bestuur is nu toch ongeveer totaal. Er is misschien één punt waarover raadsleden hun mond moeten houden. Over wat is gezegd (over personen) in besloten vergadering. En dan nog. In de eerstkomende raadszitting achter gesloten deuren wordt bijvoorbeeld de opdracht van de communicatieambtenaar behandeld. Waarom in godsnaam moet dit in besloten zitting?

Er zijn waarlijk nog amendementen mogelijk toe te voegen aan de voorgelegde code.
Teksten die een beetje wijzen op de plichten van burgemeester en schepenen.
* Leden van het College zouden best ophouden met het individueel lanceren van plannen of projecten in de pers (Het Laatste Nieuws) die nog niet collegiaal werden besproken. Gedaan met government by announcement.
En het is in het algemeen niet schoon dat raadsleden belangrijke zaken vernemen via de pers.
* Het College moet ervoor instaan (niet de ambtenaren) dat dossiers voor de gemeenteraden volledig zijn. Dit is nu vaak niet het geval. Onvoldoende voorbereidende documenten. Geen zgn. ‘strategische nota’s’ of verslagen van het zgn. strategisch College.
* En iedereen weet dat er leden van het College zijn die zich bij het uitoefenen van hun bevoegdheden op de rand van het oirbare begeven.
Vandaar dit amendement. “Burgemeester en schepenen dienen voorrang te geven aan het algemeen belang boven particularistische en particuliere belangen en zij vermijden elke vorm of schijn van belangenvermenging.”