Stad is alwéér gedagvaard wegens het weigeren van een huwelijksvoltrekking.
Sinds die keer dat er mij met 100.000 oude Belgische franken in ’t handje liefdevol is aangeboden om een “marriage de complaisance” aan te gaan laat dit fenomeen me niet meer los.
En aangezien de schepen van Burgerlijke Stand alhier nu van VLD-obediëntie is (te voren was het Hilde Demedts, nu Marie-Claire Vandenbulcke) lijkt het toch nuttig om hier een keer in extenso weer te geven wat de meningen zijn van de CD&V-coalitiepartner in verband met dit fenomeen.
De CD&V-standpunten hieromtrent worden in het federale parlement altijd voorgedragen door de Antwerpse Nahima Lanjri.
Even luisteren.

Officieel heeft de CD&V op 23 maart laatstleden volgende meningen over de aanpak van schijnhuwelijken gepubliceerd.

1. De wet rond de bestraffing van schijnhuwelijken moet effectief uitgevoerd. Die wet is ondertussen één jaar oud en heeft nog tot geen enkele veroordeling geleid.
2. De parketten moeten ondersteund worden zodat ze ook effectief kunnen optreden.
3. Er moet een uniforme aanpak van de schijnhuwelijken komen, in binnen- en buitenland. De aanpak moet gelijk zijn in alle gemeenten van ons land, middels duidelijke administratieve onderrichtingen en informatiepakketten ten behoeve van de gemeentelijke diensten bevolking.
4. Er moet een databank geïnstalleerd waarin alle pogingen tot schijnhuwelijk en vernietigingen van schijnhuwelijken worden geregistreerd en tevens statistisch materiaal wordt bijgehouden.
5. Preventieve onderzoeken naar schijnhuwelijken moeten transparant gebeuren en aan een aantal principes voldoen. Bijvoorbeeld: een termijn bepalen waarbinnen de woonstcontrole moet gebeuren. Duidelijke informatie verstrekken. De geïnterviewden een schriftelijk verslag van het interview meegeven. Objectiviteit in de vraagstelling nastreven.

Puntje 5 is ongetwijfeld ook in Kortrijk een heikel punt.
Wisselingen van schepenen en ambtenaren bijvoorbeeld brengen andere procedures (werkmethodes) mee. Strenger of minder streng. Méér of minder deskundig. Dat zou toevallig niet mogen.
Puntje 4 kan ook eens ter stede én in de politiezone VLAS ter harte worden genomen.

Maar Nahima Lanjri vertelt in het parlement nog een paar zaken die men in Kortrijk ook best eens kan beluisteren.

Sinds 21 februari 2006 zijn schijnhuwelijken en óók pogingen daartoe strafbaar. En zowel de vreemdeling die met zijn huwelijk een verblijfsrechtelijk voordeel beoogt als de persoon die hem daarbij behulpzaam is, kunnen worden bestraft.
Straffen (boeten of gevangenis) zijn gradueel, naargelang er al of niet geldsommen of dwang bij te pas kwam.
Welnu, volgens Lanjri zijn de sancties veel te licht.
Want gangbare prijzen voor de partner die bereid is om een schijnhuwelijk aan te gaan lopen nu gemakkelijk op tot 20.000 euro! De geldboeten staan totaal niet in verhouding daarmee.
En gevangenisstraffen onder de 6 maanden worden toch niet uitgezeten.

Lanjri vindt ook dat bij nietigverklaring van het huwelijk de verblijfsvergunnning en de eventueel Belgische nationaliteit automatisch moeten worden afgenomen.
En over gezinshereniging bij een schijnhuwelijk is zij ook al niet zeer voorstander van.

In een resolutie die Lanrji ooit heeft ingediend bij de Kamer vraagt zij nog aan de regering om een meldpunt te installeren waar mensen die in aanraking komen met pogingen tot het aangaan van een schijnhuwelijk dit in alle discretie kunnen laten weten. Een kliklijn !

Wat willen we nu zeggen?
Dat de CD&V inzake schijnhuwelijken en pogingen daartoe werkelijk van de harde lijn is.

Sinds een circulaire van 13 september 2005 zijn ambtenaren van de Burgerlijke Stand verplicht om elk gemengd huwelijk tussen een EU-onderdaan en een illegale vreemdeling te melden aan het bureau opsporingen van de Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ). Dat bureau informeert dan de verschillende Burgerlijke Standen over mogelijke andere huwelijkspogingen.
Voor de jaren 2004, 2005 en 2006 werden resp. 1.343, 2.247 en 5.474 pogingen genoteerd.

Nahimi Lanjri wil méér.
Zij wil dat ambtenaren van de Burgerlijke Stand en parketten ook aan DVZ verplicht melden dat er ergens een schijnhuwelijk is afgesloten. En dat de betrokken vreemdeling in een schijnhuwelijk onmiddellijk wordt gerepatrieerd… (Commissie Binnenlandse Zaken van 18 april.)
(In de huidige stand van zaken laat de vreemdelingenwet dit niet toe. Maar binnenkort worden tijdelijke verblijfsrechten toegekend die kunnen worden beëindigd bij echtscheiding of afwezigheid van een werkelijk gezinsleven.)

KLASSEHUWELIJKEN

Hebben niets te maken met schijnhuwelijken.
Maar nu we het toch over trouwen hebben, even aanstippen dat een huwelijk buiten de “normaal voorziene dagen en uren” voortaan bijkomend 100 euro zal kosten. Bovenop de 30 euro voor een huwelijksaangifte, of de 15 euro voor de aflevering van een huwelijksboekje zonder huwelijksaangifte.

In de laatste gemeenteraad van 16 april kwam van het College geen goede verduidelijking over wat “normaal voorziene dagen en uren” zijn. En ook niet over wat de toegevoegde waarde zou kunnen zijn van een huwelijk à rato van 100 euro.
Krijgt iedereen nu een rode loper? Een cadeautje (peper- en zoutvat)? Laurierboompje in de zaal? Een receptie in het stadhuis, de Beatrijszaal? Standaardhuwelijken van “het gemeen” gaan naar de kelder onder het oude stadhuis?

De invoering van een elitair klassehuwelijk wordt door de nieuwe schepen Vandenbulcke gemotiveerd met het feit dat steeds minder gelovigen kiezen voor een goddelijk verbond in de kerk, maar dan toch in het stadhuis met enige luister een burgerlijk huwelijk willen sluiten.

Tevergeefs gezocht op www.kerkinkortrijk.be naar de tarieven voor een poepchique huwelijksmis in Sint-Maartenskerk of andere. Met bimbambeieren van de klokken, ook op zaterdagnamiddag.

KENT U SOMS NOG GEMEENTELIJKE DIENSTEN DIE VOOR HUN ADMINISTRATIEVE DIENSTVERLENING ONDERSCHEID MAKEN TUSSEN DE RIJKE EN ARME MENS?
Dat een VLD-schepen zo’n discriminatie invoert lijkt coherent met een bepaald soort diepblauwe liberale maatschappelijke opvatting over standen en klassen.
Maar anderzijds zegt een helderrode socialist toch ook altijd dat men het geld moet halen waar het zit. Leg deze paradox maar eens voor aan een specialist in politieke ethiek.
Dat wordt tobben.
Zal men voortaan bij geboorteaangiften een ander retributietarief hanteren op normale uren of dagen en anderzijds abnormale ?? Bourgeoisie die méér betaalt dan het standaardtarief krijgt dan wel een doos doopsuiker? (Echte Kortrijkse burgerij heeft het over “dragée de baptême”.) En een DNA-onderzoek tegen kostprijs.

In dit voorlopig laatste stuk over de stand en gang van zaken in onze musea willen we nog even nagaan wat voor min of meer verrassende zaken worden verteld in de audit van prof. Guido De Brabander en Karen Vandenberghe.
En dan is het wachten geblazen op het beloofde publieke debat over de toekomstperspectieven van de musea.

Visie op het hedendaags museum

Musea bewaren niet meer om te bewaren.
Het publiek wordt niet meer aangezien als een passieve ontvanger maar wel als een actieve deelnemer op zoek naar beleving.
De belevingswaarde voor een museum heeft als basisdimensies: ontsnapping aan het leven van elke dag, ontspanning, verwondering en leren. Ook plezier (edutainment) is een doelstelling.

SWOT-analyse

Over de (interne) tere plekken in ons museumbeleid hebben we het hier al ten overvloede gehad.
Sterkten van het Broelmuseum zijn: bepaalde deelcollecties (damast, keramiek), de mooie locatie.

Het Vlasmuseum geniet van naambekendheid, heeft een volkskundig potentieel en is met zijn roerende erfgoed mogelijk een cultuurtoeristische trekpleister. (Tussendoor wordt gemeld dat sommigen het museum aan de Leie wensen te vestigen!)
Het nieuwe Museum 1302 oogt smaakvol en modern. Het heeft een sterk toeristisch potentieel en kan het knooppunt worden van een netwerk met veel andere spelers. De Raad van Bestuur telt bekwame mensen. Het museum kan op de lange termijn zelfs streven naar een landelijke erkenning.

Externe kansen en bedreigingen

In het algemeen is er op lokaal vlak een politiek klimaat dat stimulerend werkt voor cultuur en erfgoed. De centrale positie van de burgemeester (“een ambitieus man”) – die nu uitdrukkelijk bevoegd is voor cultuur en grote evenementen – kan een eenduidig beleid mogelijk maken.
Bij de nieuwe erkenningsronde (voor 2009-2014) bestaat het risico dat Kortrijkse musea hun erkenningen zouden verliezen of dat zij op een lager (basis)niveau worden ingedeeld en daarmee een deel van de werkingssubsidies moeten inleveren.
Voor het Museum 1302 geldt dat eerst moet gestreefd worden naar een erkenning en inschaling op basisniveau. Aan de voorwaarden hiertoe is nog niet voldaan. Om door te stoten naar het regionaal niveau en op termijn zelfs landelijk niveau is er hier alleszins weer nood aan meer competentie. Meer inspanningen zijn nodig voor de publiekswerking, tentoonstellingen, collectieopbouw. (In de audit wordt gepleit voor een “ideeënmuseum”.)
In het Vlasmuseum is er behoefte aan een historicus, gespecialiseerd in agrarische en textielgeschiedenis.
Het Broelmuseum heeft nood aan een kunsthistoricus, gespecialiseerd in beeldende kunsten vanaf de 16de eeuw.

In de studie van prof. De Brabander wordt per museum bladzijdenlang aangegeven wat er in de huidige situatie nog problematisch is om aan de erkenningsvoorwaarden te voldoen.
Onmogelijk om daar ook maar een samenvatting van te geven.
Frappant is intussen wel de vaststelling dat het Broelmuseum grote financiële reserves heeft! Maar geen collectieplanning.
In het Vlasmuseum zijn er nog onvoltooide inventarissen. Is er geen echt zakelijk beheer, noch een wetenschappelijke functie.
Het Museum 1302 heeft geen collectieplanning en de strategie noch de doelstellingen zijn bepaald.

Varia

En zo kunnen we doorgaan. Hierna nog enkele zaken die mij persoonlijk om een of andere reden opvielen of verrasten.

* De nadruk die gelegd wordt op de belevingswaarde van musea.
En dat er ook wat plezier mag bij te pas komen.
* Dat bij de erkenning van musea de indeling in niveaus geen waardeoordeel uitspreekt maar enkel wordt gehanteerd om de hoogte van het subsidiebedrag te bepalen.
* Dat er nu ook voor het bekomen van provinciale subsidies criteria zullen gehanteerd worden.
* Dat het Broelmuseum ook nog geen volledige inventarisatie bezit van de collectiestukken.
* Dat de stadsdirectie “cultuur” niet ter sprake komt.
* Dat “afstoten” van collecties niet noodzakeliijk betekent dat men iets weggooit.
* Dat musea ook hun erkenning kunnen verliezen.
* Dat de burgemeester een ambitieus man is.
* Dat er meer speciaal structurele samenwerking nodig is tussen Broel en het Kunstencentrum Buda.
* Dat op termijn de Gravenkapel en de O.L.V.-kerk een museum kan worden.
* Dat onze musea geen roeping hebben om te fungeren als designmuseum. (Hiervoor is een permanent activiteitencentrum nodig.)
* Dat er per museum een comité van experten moet komen.
* Dat 1302 een ideeënmuseum moet worden, met een activiteiten- en kenniscentrum. En dat het moet streven naar een landelijk niveau.
* Dat het Vlasmuseum zijn kantcollectie zou kunnen afstoten.
* Dat er een regionaal erfgoeddepot moet komen.
* Dat er wordt aanbevolen om altijd een toegangsprijs te vragen, weliswaar “gedifferentieerd”.
* Dat de publiekscijfers in de Kortrijkse musea eigenlijk onbetrouwbaar zijn.
* Dat sommigen ervan dromen om het Vlasmuseum ergens aan de boorden van de Leie te vestigen.

Zie ook nog eens de weblog van ons raadslid Bart Caron (heel Spirit).

ZO. TOT DAAR.
NU NOG EEN ERRATUM PUBLICEREN.

“Ik zou niet graag zo’n rapport krijgen,” zo zei raadslid Bart Caron (Spirit) in de laatste gemeenteraad (gisteren) over de doorlichting van onze musea door prof. Guido De Brabander, master in cultuurmanagement.
Caron: “Het is messcherp. Vernietigend.”

Nu, onze trouwe lezers kennen alvast sinds jaren de opbouwende, zoniet constructieve en positieve kritiek die de mastor heeft gemeend te moeten uiten.
Het Broelmuseum heeft een negatief imago. Er vallen termen als “doodse en statische uitstraling”. De Vriendenkring is vergrijsd. Het collectiebeleid is zwak. Er is te weinig samenwerking met andere culturele actoren. Gebrek aan visionair leiderschap. Enzovoort.
In het Vlasmuseum heerst een folkloristische sfeer. Immobilisme. Geen wetenschappelijk onderzoek. Enzovoort. Nogmaals: kortrijkwatcher weet er alles van. En de prof ook, maar hij is nog beleefd gebleven.
Het nieuwe en nog prille Museum 1302 blijft wat buiten schot. Maar toch is er aldaar grote onduidelijkheid over de opdracht en de organisatiestructuur. Enzovoort.

Benieuwd of de Antwerpse Universiteit nog een opdracht zal krijgen van Stad. Bijvoorbeeld omtrent publieksonderzoek.
Véronique Lambert – nu verbonden aan het Museum 1302 – is een opleiding Master in Cultuurmanagement aan het volgen aan de Antwerpse universiteit. Er zal een scriptie uit voortkomen over publiekswerking. En Becky Verthe maakte ook al onder de hoede van de prof een studie over “Kortrijk Design”.
Kortom: het Antwerpse “cultuurmanagement” is onmisbaar geworden voor Kortrijk, stad van design, innovatie en creatie.
En anderzijds heeft de Erfgoedcel Antwerpen ook een grote rol gespeeld bij het opzetten van de tentoonstelling “Kunstwerkstede De Coene”(curator Frank Herman).

Niettemin concludeert Bart Caron dat G.De Brabander met zijn ‘messcherpe’ audit over de constellatie en de werking van onze musea die instellingen op “een onheuse wijze” evalueert. Knoop dat nu maar eens aan mekaar.
Het werkstuk lijdt volgens de gewezen medewerker van minister BERTJE van alles-is-cultuur aan een aantal tekortkomingen.
Het stuk volgt een onduidelijke methodiek. Beoordelingen als “te weinig”, of “te veel” worden gedaan zonder vergelijkingspunten. Er wordt constant verwezen naar uitspraken die niet bewezen worden en waarvan de herkomst niet is aangegeven. Er is geen spoor te vinden van een ernstige collectie-analyse. Enzovoort.
Aldus Bart, nooit verlegen om in zijn betogen wat interne cohesie te bewaren.

Maar wat is er volgens kortrijkwatcher dan zoal pertinent in de voorliggende doorlichting?

Alvast een paar zaken die u eerder min dan meer in de reguliere pers kon lezen.
Er wordt geopteerd voor één enkele museum-vzw. (Nu zijn er drie.) De conservatrices mogen blijkbaar blijven bestaan, maar voor de zakelijke leiding komt er een directeur-afgevaardigd beheerder met een mandaat van zes jaar. Alleen voor de zakelijke leiding? In het hoofdstuk “conclusies” staat nog te lezen dat die directeur de museumconservators ook inhoudelijk zal aansturen.
De beheerder wordt bijgestaan door een secretariaatsmedewerker en een verantwoordelijke marketing- en communicatie. Er is ook een medewerker voorzien voor financiën en personeelsaangelegenheden. Bij het Broelmuseum komt er een wetenschappelijk medewerker met specialisatie in Beeldende Kunst. Bij het Vlasmuseum een geschiedkundige.
Niet al deze functies moeten noodzakelijk met externe aanwervingen aangevuld, maar toch blijft het onduidelijk wat dit alles kan kosten. Op pag. 72 vinden we een berekening voor twee personeelsleden van A1-niveau en één van A5-niveau. Totale loonlast bij de aanvangswedde is dan zowat 100.000 euro.

De musea moeten worden geprofileerd op basis van een duidelijke keuze voor een scherp afgebakend thema.
Het museum aan de Broelkaai zal zich toespitsen op beeldende kunsten van de 16de tot de 21ste eeuw. Het Vlas-, kant- en linnenmuseum wordt een puur Vlas-museum. Het Museum 1302 wordt een “11-juli-museum” voor cultuur en identiteit.

Er moet dus nogal wat AFGESTOTEN worden.
Alle damast en ander textiel uit het Broelmuseum dient te verhuizen naar het Vlasmuseum. De keramiekcollectie moet als studiecollectie toegankelijk worden gemaakt in een depot, en een deel van de zilver- en meubelobjecten kunnen worden geïntegreerd in het interieur van het Broelmuseum. (Ik zou zeggen: ook in al of niet publieke stadsgebouwen.)
Het Vlasmuseum moet objecten die meervoudig aanwezig zijn kwijtraken. Ook de voor Kortrijk minder typische kant- en linnencollectie kan selectief afgestoten of in depot worden genomen.

Hiermee raakt de professor natuurlijk weer open zenuwen bij bestuurders en vriendenkringen van de musea. Dit is al duidelijk te merken aan wat het College (de burgemeester) op 27 maart heeft beslist, zonder het beloofde publieke debat van mei af te wachten.
Het Broelmuseum wordt – jawel – een museum van beeldende kunsten, maar niet noodzakelijk tot en met de 21ste eeuw. En er moet daar nu ook iets gedaan worden met design. De potten en pannen en pollepels en kruiken van de Vriendenkring mogen dus blijven.
In het Vlasmuseum moet ook het textiel (dus ook kant en linnen?) onderdak krijgen.

Het zal moeite kosten om een aantal bestuurders (Egide Van Hoonacker, Felix Decabooter, Isabelle De Jaegere en vrienden) ervan te overtuigen dat er meerdere vormen van “afstoten” mogelijk zijn. Al dat keramiek. Dat zilver. Paraplubakken.
Men kan iets wegschenken, iets langdurig in bruikleen geven. Ruilen. Onderbrengen in een gezamenlijk al of niet regionaal depot dat voor (bijna) iedereen toegankelijk is. Dienstig als studiemateriaal. Bepaalde collectiestukken kunnen ook op straat getoond. Of in winkelcomplexen. Dat is: stadje opfleuren. Scholen en bibliotheken en culturele centra en sociale wijken mogen toch ook meegenieten? De Horeca?

(Wordt vervolgd op een andere bladzijde. Ben nog altijd niet goed van die gemeenteraad van gisteren. Het werd bijna een nachtzitting. En het Vloms Blok werd nu toch wel weer eens onheus behandeld!)

Prof. Guido De Brabander is met medewerking van Karen Vandenberghe (Univ Antwerpen) intussen klaar gekomen met zijn doorlichting van onze Kortrijkse musea. Te weten: het Broelmuseum (met auditorium en Groeningeabdij), het Vlas-, kant- en linnenmuseum, het nieuwe Museum 1302.
Voorlopig doet de audit alleen nog stof opwaaien bij insiders.
Maar het kan niet anders dan niet lang meer duren eer er een publiek debat van komt. Maandag 16 april interpelleert raadslid en Vlaams volksvertegenwoordiger Bart Caron (Spirit) in de gemeenteraad het stadsbestuur hierover. De burgemeester die nu bevoegd is voor cultuur.

Voormalig schepen van cultuur Stefaan Bral zal zitten gniffelen??
Waarschijnlijk niet. (Hij kan ook taktisch afwezig zijn.) Want bepaalde vragen van Bart Caron slaan natuurlijk op zijn vroegere bewindsperiode.
Bijvoorbeeld vraag 4. “In de studie wordt geregeld gezegd dat de zwakke positie van de musea te maken heeft met een aantal manco’s die in het verleden niet zijn aangepakt. ERKENT U DAT? Welke is de verklaring? Waar ligt de politieke verantwoordelijkheid?”?

Op vraag 1 kent Bart Caron zelf het antwoord.
Wat was precies de opdracht aan prof. De Brabander?
Een audit maken, tiens. Omdat iedereen al jaren ziet dat er van alles misloopt in ons museaal beleid. Omdat men een buitenstaander met gezag nodig had om dit eens luidop uit te bazuinen. En omdat er voor een nieuwe erkenning van de musea met de bijhorende subsidies van hogere overheden een drastische diagnose en remedie moet op tafel komen. En omdat er plaatselijk niet heel veel mensen alhier in staat zijn om een nieuw beleidsplan met tijdspad en prioriteiten op te stellen.
Daarom.

De kosten van de studie werden geraamd op 28.000 euro.
Achteraf bekeken zal Stad dit bedrag dubbel en dik recupereren.
Juist dank zij de studie zijn de erkenningsdossiers voor de periode 2009-2014 in feite potentieel zo goed als klaar. Prof. De Brabander heeft onze musea financieel gered en onze directie cultuur hierbij goed uit de wind gezet. De subsidies van de Vlaamse Gemeenschap en de provincie zullen blijven toestromen.
Dank u professor !

(Wordt ongetwijfeld vervolgd. Zie ook nog stuk van 24 augustus 2006. En andere, over de musea.)