Kosten politiezone VLAS: een woord vooraf (1)

Vandaag om even na 18 uur wordt de begrotingswijziging 2006 van VLAS (eerste en laatste) goedgekeurd in de politieraad. Zittingen van de politieraad zijn openbaar, maar niemand gaat daar naartoe (ook geen plaatselijk journalist).
Geen Kortrijkzaan of neofiet-kandidaat-raadslid in de voorbije verkiezingen die weet waar die Raad afspeelt. En wij maar gaan stemmen.

Goede gelegenheid om even een aantal cijfers uit het verleden en heden te overlopen. Met enig kommentaar.
Het wordt een lang stuk. Zal waarschijnlijk kunnen opgesplitst in meerdere delen. Maar eerst een dorre inleiding.
Bronnen nu.
Een serie cijfergegevens steunt op een Dexia-studie van september 2005. Een andere bron is de onovertroffen website van de politiezone VLAS. Zie alleszins eveneens de weblog van “kortrijklinksbekeken”.

Maar nu schiet er me een onvoorstelbaar onnozele vraag te binnen.
Waaraan herkent men de federale politie?
En de voormalige BOB’ers? Toendertijd waren ze van mijlen ver te bekennen. Ze gedroegen er zich ook naar. Net als nu de Vlaams Blokkers. Beetje hondenbrigade.
(Ik werd een keer door zo’n kwast met hond vlakbij het station ongevraagd betast, ging gewoon naar de bus, voor mijn werk. Hondenfluisteraar vroeg mijn “paspoort” ook nog. Wist gewoon niet wat te doen. Meer vorming is nodig. Hond was wel braaf. Keek zoals het een hond betaamt.)

Zijn er personeelsleden van de “federalen”‘ occasioneel of permanent gekazerneerd in Kortrijk? Waar dan?
Ook niet te achterhalen is hoe het staat met de “overdracht” van het gebouw van de vroegere Rijkswacht aan de Oudenaardsesteenweg. Nog te kopen? Wie huist daar nu? Kan er nu niemand (pers, politieraadsleden) op de gedachte komen om eens te gaan kijken wie daar woont? Reportage in “Het Laatste Nieuws” (van LPS of LSP) moet kunnen.
Wat met dit complex (condo?) in de toekomst, als het nieuwe politiegebouw er is?
En: zijn er nog veldwachters?

—————————————————————

Politiehervorming en politiezones
De politiehervorming (een wet van 1998) kreeg in 2001 en 2002 concrete vorm door de reorganisatie van de bestaande diensten met de bedoeling een geïntegreerde politie op twee niveaus tot stand te brengen.

Er zijn nu twee pijlers, en die noemt men “geïntegreerd ” omdat er wederzijdse steun mogelijk is.
Je hebt sinds 2001 de “federale politie”. (Nooit meer de term Rijkswacht gebruiken.)
Die is actief op het niveau van het Rijk en verzekert gespecialiseerde en supralokale opdrachten. Fiscale fraude! Mensenhandel. Drugshandel in het straatje tussen het station en het Schouwburgplein toch ook? Ook Koninklijke Escorte.

Dan heb je nog de “lokale politie”. Die is operationeel sedert januari 2001 en is het resultaat van de fusie tussen de vroegere gemeentepolitie en de brigades van de Rijkswacht.
Tegelijk ontstonden in België 196 politiezones (Vlaanderen 118), waarbij 50 betrekking hebben op het grondgebied van één gemeente, en 146 op dat van meerdere gemeenten.

Kortrijk behoort samen met Kuurne en Lendelede (YES!) tot een méérgemeentezone, met de goed gekozen naam VLAS.
Begin 2001 werd er een politiecollege geïnstalleerd bestaande uit de drie burgemeesters. In april volgde de officiële installatie van de politieraad, bestaande uit 21 raadsleden of schepenen van de drie gemeenten (Kortrijk 17 en Lendelede 1).
De feitelijke integratie van de korpsen kwam er in oktober 2001. Maar de wettelijke installatie van de PZ Vlas gebeurde pas met een KB van januari 2002.
Baas van dit alles (idem de zonale veiligheidsraad, waarvan niemand weet wat dit kan zijn) is onze Kortrijkse burgemeester.
Het totaal aantal inwoners in onze PZ is ca. 93.600.

In 2003 werd de personeelsformatie van VLAS vastgelegd op 271 leden van het operationeel kader (CorOps) en 41 leden van het administratief en logistiek kader (CALog).
In werkelijkheid zijn er nu bij het CorOps 244,10 personeelsleden (VTE, voltijdse equivalenten) en bij de CALog 41,95. Veel commissarissen en “hoofdinspecteurs”. Officieren. (Nooit meer de term “agenten” gebruiken! Het zijn inspecteurs.)
Het gemiddelde personeelsbestand per zone bedraagt in Vlaanderen 114,4 politiemensen, maar voor vergelijkbare (Belgische) steden met Kortrijk (de zogenaamde cluster 2) is dat 315.
De cluster 2 bestaat uit de regionale Belgische steden, maar ook bijna geheel het Brusselse Gewest behoort daarbij, en dat geeft wel een vertekend beeld.)

De gemeentelijke dotatie
Dat personeel en de werking van het korps moet ergens wel betaald worden.
Een groot deel van de ontvangsten komt natuurlijk van de gemeenten zelf.
Het aandeel van Kortrijk in de gemeentelijke dotaties van VLAS bedraagt nu 11,9 miljoen euro (86,74 procent). Kuurne draagt 1,4 miljoen bij en Lendelede zowat 420.000 euro.
Kortrijkzanen zelf betalen dus 160 euro politie-uitgaven per inwoner. In de PZ van cluster 2 is dat (vorig jaar) gemiddeld 155 euro.
Bij het onstaan van de PZ betaalde Kortrijk 10,8 miljoen. En – altijd in acht nemen – tevoren kostte onze eigenste Kortrijkse politie toch ook al bijna 10 miljoen.
Landelijk is de gemeentelijke dotatie overigens ook matig gestegen: tussen 2004 en 2005 met 1 procent. In grote (Belgische) steden betaalt men gemiddeld wel 300 euro per inwoner.

De zgn. méérkost van de politiehervorming werd door onze burgemeester aangegrepen om in 2002 de drastische verhogingen van de aanslagvoeten inzake personenbelasting en onroerende voorheffing goed te praten. Wat heeft er hem toen bezield? Buda? De riolenkwestie?

Burgemeester vond tevens dat de federale overheid maar weinig bijdroeg in de meerkosten.
Meerkosten zijn vooral te wijten aan de oprichting van een “eenheidsstatuut” voor alle politieambten. Die harmonisering van de statuten (zeg maar: de verloning en allerhande faveurkes) van de vroegere drie korpsen gebeurde natuurlijk “naar boven toe”. Deze extra kosten werden geraamd op 200 miljoen euro op jaarbasis, over geheel het land.
De CD&V, landelijk en lokaal, heeft zich daar nooit tegen verzet.

De federale toelage
De federale toelage (van de Staat) bestaat uit meerdere componenten.
Er is een basistoelage, een aanvullende toelage (juist voor de meerkosten die als “aanvaardbaar” worden beschouwd), twee sociale toelagen (ook als compensatie voor bepaalde meerkosten) en soms ook specifieke toelagen (bijv. voor uitrustingen).
Landelijk geniet elke inwoner gemiddeld 74 euro van de hogere overheid voor de financiering van de lokale politie alleen al.

Volgens de initiële begroting van dit jaar krijgt VLAS in totaal 5,9 miljoen van de Staat.
Per VLAS-inwoner is dat 63 euro.
In die cluster 2 bedroeg de gemiddelde federale financiering vorig jaar 66,5 euro per inwoner.

Begroting van de politiezone
De wet bepaalt dat de begroting van een PZ (net als van een gemeente) in geen geval een deficitair saldo mag vertonen. Ook geen fictief evenwicht of overschot. (Wij hebben wel overschotten.)
Nu, in feite kan er geen tekort zijn, aangezien het evenwicht van de gewone dienst juist wordt gerealiseerd door de toelagen van de gemeenten, volgens een verdeelsleutel die in gemeenschappelijk overleg wordt bepaald. Is er hierover geen akkoord, dan houdt men rekening met vastgelegde factoren, bijv. de personeelssterkte (de KUL-norm), het belastbaar inkomen (voor 20 procent), en het kadastraal inkomen (ook voor 20 procent).

De KUL-norm
Bij de verdeelsleutel speelt de KUL-norm een grote rol.
Ik zeg u: geen mens, geen korpschef, geen burgemeester, geen raadslid kan uitleggen wat dit is. Geen inspecteur.
Anders zouden we het wel weten.