In de eerstkomende gemeenteraad van vrijdag 8 juli komen de jaarrekeningen 2004 aan bod van onze 11 stedelijke vzw’s.
(Schepen Stefaan Bral speelt het bij die gelegenheid nog klaar om eindelijk met zijn begroting 2005 en jaaractieplan 2005 van de vzw Bruisende Stad voor de dag te komen. We zijn halverwege het jaar. Het College van Burgemeester en Schepen heeft pas op 28 juni kunnen kennis nemen van deze documenten. En eigenlijk moest het al een week eerder ! Collegialiteit kent geen grenzen en geen tijd.)

Het is een goede aanleiding voor Kortrijkwatcher om hier een publiek geheim te verklappen.
In het verleden hebben zowel de overheid als het gerecht herhaaldelijk gewezen op het principieel onwettig karakter van gemeentelijke vzw’s. (Het nieuwe gemeentelijk decreet zal daar een mouw aan passen.)

Daar zijn diverse redenen voor.
Alléén de gemeenteraad regelt de gemeentelijke belangen en deze bevoegdheid kan niet gedelegeerd worden.
Daarenboven hebben handelingen van openbare besturen zo hun eigen kenmerken.
Beleidsvorming gebeurt door verkozen vertegenwoordigers. Het fameuze primaat van de politiek !
Actieve en passieve openbaarheid van bestuur is geboden. Ga nu maar eens kijken naar de websites van onz Kortrijkse vzw’s.
Bestuurshandelingen vragen een motiveringsplicht. Opdrachten voor de aanneming van werken, leveringen en diensten zijn onderworpen aan de wet op de overheidopdrachten (het principe van de mededinging).
Onze Kortrijkse gemeentelijke vzw’s lappen dit allemaal aan hun laarzen. Ze kopen en kopen maar.

Niettegenstaande de afkeurende houding van overheid en gerecht worden gemeentelijke VZW’s in de praktijk toch gedoogd.
Dat heeft namelijk zo zijn voordelen.
Naar buiten uit tenminste wordt hiermee de schijn gewekt dat er minder personeelskosten zijn voor de stad. Een vzw kan een klein beetje meer dan een gemeentelijk ambtenaar creatief omgaan met de boekhouding. Vriendjes van vriendjes kunnen als contractuelen aangeworven worden. Bestellingen (werken, leveringen, diensten) passeren niet langs de gemeenteraad. Over de bestedingen van de gemeentelijke dotatie beslist de vzw in principe autonoom.

Kortom zo’n gemeentelijke vzw is een paradijs voor de meer ondernemende, creatieve bestuurder.
Je kunt zelf uw stylo’s kopen waar je wil. Beslissen of je nog een keer gaat telefoneren of niet. Een studiereisje organiseren. Declaraties indienen. Een studieopdracht uitschrijven. Uw huisstijl moderniseren. Uw kantoor wat opsmukken. De juridische figuur “gemeentelijke VZW” is voor de bestuursleden aan de top een waar “temptation island” om allerlei dagelijkse zonden te begaan.

Wordt zo’n bestuurder van een stedelijke vzw dan door niemand gecontroleerd?
Jawel. Jawel. Niet ongerust zijn nu.

Er is een Raad van Bestuur, maar de bevoegde schepenen (hier Stefaan Bral en Lieven Lybeer) hebben er van bij den beginne goed voor gezorgd dat die Raden door kennissen of vrienden zijn bevolkt.
Er is bij iedere vzw ook een Algemene Vergadering, maar die komt bijna nooit samen, weet totaal niet waarover het gaat en kan enkel vaststellen dat alles al van te voren beslist. Bepaalde documenten krijgt men staande de vergadering of zelfs een keer via een koerier de avond tevoren. Overigens daagt de helft van de leden van die Algemene Vergaderingen niet eens op.

Een gemeentelijke vzw dient ook zijn jaarrekening, begroting, jaarverslag en jaaractieplan aan de gemeenteraad voor te leggen.
Maar Рvandaag nog uitgerekend Р84,85 procent van de gemeenteraadsleden hebben gewoon de tijd niet om al die documenten te lezen of interesseren er zich niet voor. (Probeer maar eens niet ̩̩n, maar elf balansen te lezen. )

Nochtans is hier een theoretische oplossing voor voorzien.
In de Algemene Vergadering van de VZW’s zetelen er bijvoorbeeld telkens 11 leden die door de verschillende fracties (partijen) uit de gemeenteraad zijn voorgedragen. Zij worden geacht van hun raadsleden van de partij te briefen over wat er in hun vzw zoal gebeurt. Men moet dan wel geconfronteerd worden met een raadslid dat er zich ook mee bezig houdt.
Zoals gezegd komen die Algemene Vergaderingen nauwelijks bijeen, en geven de meeste van die afgevaardigden er al na enkele zittingen de brui aan. Agenda’s en verslagen van de Raad van Bestuur krijgen ze ook al niet, of veel te laat.

Tenslotte zijn er sinds enige tijd nog bedrijfsrevisoren in de Kortrijkse stedelijke vzw’s. Soms vraag ik me af of die zelf geen boekhouder of penningmeester spelen. In elk geval leggen ze zich neer bij alle bestuurshandelingen als de sommetjes maar enigszins kloppen. Om de motiveringen ervan bekommeren ze zich uiteraard niet.

In een volgend stukje geven we een overzicht van de elf Kortrijkse stedelijke VZW’s met aanduiding van hun bestuursdomein en de gelden die daarbij worden omgezet.
Ter info: straks komen er nog twee bij: Promotie Toerisme Kortrijk (moest al zijn opgericht) en het Muziekcentrum.

Maar ik zou nu toch al een keer willen aanstippen dat er bij de toelichting van de elf VZW-jaarrekeningen die in de volgende gemeenteraad moeten worden goedgekeurd er één jaarrekening is van dewelke NIET expliciet wordt aangegeven dat die is nagezien en goedgekeurd door de Commissarissen-bedrijfsrevoren. En dat is die van de vzw “Bruisende Stad”.
De vzw Bruisende Stad is ook de enige van de elf stedelijke vzw’s die er een eigen bedrijfsrevisorenkantoor op na houdt. Al de andere werken met het Bureau VRC.
Dit is zo afgesproken in de gemeenteraad van februari 2004. Schepen Stefaan Bral veegt daar allemaal zijn voeten aan.